सात बर्षको उमेरमा नै राजाको हातबाट बक्सिस पाएका सन्तोष पन्त

बिहिबार सन्तोष पन्तलाई भेट्न उनको निवास धापासी पुग्दा हामीलाई स्वागत गर्न उनी घरको गेटमा नै आइपुगेका थिए । उनले गेट खोलिदिएपछि हामी भित्र प्रवेश गर्यौ । घरको ठूलो कम्पाउन्डलाई पारिलो घामले सेकिरहेको थियो । त्यही घाममा सेकिएर हामीले भलाकुसारी गर्यौ । भलाकुसारीका क्रममा पन्त कहिले गम्भीर त कहिले उत्साही देखिन्थे ।

बिगत सम्झिँदै उनले सुनाए, ‘पहिलोपटक स्टेजमा चढेर अभिनय गर्दा म जम्मा तीन वर्षको थिएँ ।’ त्यो समय उनले तत्कालिन युवराजधिराज वीरेन्द्र वीरवीक्रम शाहको अगाडि आफ्नो प्रस्तुती दिएका थिए ।

राजाको हातबाट बक्सिस
पन्तले सात वर्षको उमेरमा राजा महेन्द्र वीरविक्रम शाह र रानी रत्नराज्य लक्ष्मी शाहको अगाडि प्रस्तुति दिने मौका पाए । त्यसमा उनले दुईवटा मेडलसमेत जितेका थिए । उनी भन्छन्, ‘कमेडी देखाएर नै उहाँहरूबाट मैले मेडल पाएको थिएँ ।’

सात वर्षको उमेरमा नै पन्तले राजा महेन्द्रबाट बक्सिस पाएका थिए । उनले भने, ‘एक रात राजा काठमाडौं बाहिर गएको समयमा मैले आफ्नो बुबाले लेखेर दिनुभएको कविता बाचन गरेको थिएँ । त्यो समय उहाँ खुसी भएर मलाई १ हजार बक्सिस दिनुभयो ।’

गाइजात्राबाट धेरै हाँस्यकलाकारहरु जन्मिएका छन् । पन्तले पनि गाईजात्राको दोस्रो वर्षदेखि नै आफ्नो उपस्थिति जनाउन थालेका हुन् । ‘त्यो बेला गाइजात्रा भनेपछि त दर्शकको थामिनसक्नु भिड हुन्थ्यो कि’, उनी थप्छन्, ‘गाईजात्राबाटै हामीलाई दर्शकले चिन्नुभएको हो ।’

एक गाइजात्रामा उनले ‘माननीय’ को भूमिका निर्वाह गरेका थिए । गाइजात्रा सकिनसाथ उनलाई दरवारबाट बोलावट आयो । दरवारबाट बोलाउने बित्तिकै के नराम्रो भयो कि जस्तो लाग्यो उनलाई । तर, हैन रहेछ ।
‘दरवारमा पुगेपछि त मलाई राजा विरेन्द्रले ‘तिम्रो अभिनय मन पर्यो’ भनेर भनेर १ हजार हातमा राखिदिनुभयो, म त ट्वाँ !’ पन्तले भने ।

चलचित्रमा आगमन
उनी १५ वर्षका थिए, जब ‘मनको बाँध’ नामक चलचित्र निर्माणको तयारी थियो । त्यसमा अडिसन दिन गएका सन्तोषले उक्त चलचित्रमा अभिनय भने गर्न पाएनन् । उमेर कम भएका कारण उनलाई सेलेक्ट गरिएन । ‘निर्देशक प्रकाश थापाले तिमीसँग क्षमता छ, तिमीले गर्न सक्छौ भन्नुभयो, तर मैले रोल पाइनँ’, सन्तोष भन्छन्, ‘त्यस चलचित्रमा बच्चाको रोल रहेनछ । त्यसैले अवसर पाइनँ ।’

२०४० सालमा ‘बदलिदो आकाश’ निर्माण हुने तयारीमा थियो । लक्ष्मीनाथ शर्माले पन्तलाई चलचित्रमा माडवारीको रोलका लागि अफर गरे । चलचित्रमा काम गर्न तम्सिरहेका उनले सहजै स्वीकारे । ‘स्टेजमा काम गरिरहेको देखेर मलाई अफर गर्नुभएको रहेछ । म पनि चलचित्रमा काम गर्न लालायित थिए । कुरा मिल्यो । त्यसै चलचित्रबाट डेब्यु गरेँ ।’ त्यसपश्चात् सन्तोषले धेरै चलचित्रमा काम गरे ।

‘हिजो आजका कुरा’
पन्तले लगातार चलचित्रमा काम गरिरहेका थिए । तर, जब उनले ‘हिजो आजका कुरा’ नामक टेलिसिरियल सुरु गरे, त्यसपश्चात उनको चलचित्र करिअरमा ब्रेक लाग्यो । उनी भन्छन्, ‘साताको ५ दिन म हिजोआजका कुराको स्क्रिप्ट, सुटिङ र इडिटिङमा व्यस्त हुन्थे । दुई दिनमा कहाँबाट चलचित्रमा काम गर्नु । त्यसैले निकै कम चलचित्रमा काम गरेँ ।’

उनले निर्देशन तथा अभिनय गरेको सिरियल हिजो आजका कुरा निकै चर्चित बन्यो । त्यसैले उनलाई नचिन्ने त्यो समयका दर्शक निकै कम छन् । समाजमा भइरहेका समसायिक र राजनीतिक कुराहरुलाई ‘हिजो आजका कुरा’ मा देखाइन्थ्यो । समाजको वास्तविकतालाई उजागर गर्ने भएकाले उक्त सिरिलय निकै हिट भएको सन्तोषको भनाई छ । उनी भन्छन्, ‘दर्शकले रुचाएर नै हो, हामीले १३ वर्ष ६ सय ९९ भागसम्म उक्त शो चलायौं ।’

‘म हस्ती हैन, मस्ती हुँ’
हाँस्य कलाकारिताको जगतमा सन्तोष पन्तलाई हस्ती मानिन्छ । तर, उनी आफूलाई हस्ती भन्न रुचाउदैनन् । ‘२०३३ सालदेखि कलाकारितामा छु । त्यो समय मदनकृष्ण र हरिवंश पनि आउनुभएको थिएन’, उनी थप्छन्, ‘यत्रो लामो समय यस क्षेत्रमा काम गरेकाले हस्ती मान्नुभएको होला । तर, म हस्तीभन्दा पनि मस्ती हो ।’

आफू कलाकारितामा निकै खुसी भएको बताउँछन् पन्त । बाँकी जीवन पनि कलाकारितामा नै समर्पित गर्ने सोचमा छन् ।

‘हाँस्यकलाकार हुँ, जोकर होइन’
सन्तोष पन्त वास्तविक अभिनयमा विश्वास गर्छन् । उनी दर्शकलाई वास्तविक अभिनय गरेर हँसाउनु पर्ने तर्क राख्छन् । ‘मलाई नाकमा रातो लगाएर, मुख बङ्गाएर, बाँदर बनेर हँसाउनु छैन’, उनले थपे, ‘मलाई हाँस्य अभिनेता बनेर चिनिनु छ, जोकर बन्नु छैन ।’

उनी दर्शकको मर्म बुझेर हँसाउने गरेको बताउँछन् । भन्छन्, ‘म दर्शकको मन छुने गरी उहाँहरुकै वास्तविकतामा रहेर हँसाउछु । वास्तविकतामा रहेर कमिक गर्दा दर्शकले पनि मलाई लामो समयसम्म सम्झिनेछन् ।’

सेनाको सदस्य हुनुमा गर्व
सन्तोष पन्त नेपाली सेनाका जागिरे पनि हुन् । उनी सेनामै रहेर पनि सिरियल निर्माण गर्थे । ‘हामीले निर्माण गर्न थालेकोण् सिरियल ‘माटोले माग्दैन आफैँले दिनुपर्छ’ अझै प्रसारण भइरहेको नै छ,’ उनले सुनाए । उनी आफू नेपाली सेनाको सदस्य हुनुमा गर्व गर्छन् । उनी भन्छन्, ‘मैले नेपाली सेनामा भर्ना पाउनु भनेको गर्वको कुरा हो । त्यहाँ त शारीरिक रुपमा पनि तन्दुरुस्त भएको मान्छे हुनुपर्छ ।’

उनी ३२ वर्ष सेनामा काम गरेर रिटायर्ड भइसकेका छन् । तर, अझै त्यहाँ सिरियल निर्माणमा लागिरहेका छन् । पन्त भन्छन्, ‘त्यहाँ काम गर्दा मलाई खुसी मिल्छ । आज पनि त्यसको सिरियल सुटमा जानु पर्ने छ ।’ उनले हातको घडी हेरे ।

चलचित्र बनाउने तयारी
कुराकानीको अन्त्यमा सन्तोषले आफू चलचित्र निर्माणको तयारीमा रहेको बताए । उनका छोरा र भतिज मिलेर चलचित्र निर्माण गर्न लागेका छन् । त्यसमा सन्तोषको पनि सहयोग रहने छ । उनी भन्छन्, ‘छोरा र भतिज चलचित्र निर्माण गर्ने भनेर लागेका छन् । त्यसमा म पछाडि बसेर सहयोग गर्ने विचारमा छु ।’ चलचित्र परिवारिक हुने उनले बताए ।