विश्वकप १९९८ : जिदानको प्रेरणामा फ्रान्सलाई पहिलो उपाधि

१७ मंसिर, काठमाडौं । सन् १९३८ पछि दोस्रोपल्ट फ्रान्सले आयोजना अधिकार पाएको विश्वकप सन् १९९८ कै हो । यो विश्वकप अहिलेसम्मकै लामो ३२ दिनसम्म सञ्चालन भएको थियो ।

विश्व फुटबल महासंघ (फिफा)ले विश्वकपमा सहभागी देशको संख्या २४ बाट बढाएर ३२ पुर्याएपछि १७४ सदस्य राष्ट्रबीचको छनोट प्रतिस्पर्धामार्फत फाइनल प्रतियोगिताका लागि टिम निर्धारण गरियो ।

विश्वकपको पहुँच विस्तार भएको संकेतस्वरुप चार महादेशका चार देशले यस विश्वकपमा डेब्यू गरे । क्रोएसिया, जमैका, जापान र दक्षिण अमेरिकाले आफ्नो पहिलो विश्वकप खेल्दा पोर्चुगल, स्वीडेन, चेक रिपब्लिक र उरुग्वे छनोट हुन असफल रहे ।

सन् १९९४ मा ब्राजिललाई विश्वकप जिताएका नायकहरुको बहिर्गमनपछि ब्राजिलले एक प्रतिभाशाली स्ट्राइकर रोनाल्डोको पहिचान गरेको थियो ।

ब्राजिललाई फाइनलसम्म पुर्‍याउने क्रममा यी २१ वर्षीय खेलाडीले ४ गोल र ५ असिस्ट गरेका थिए । युवा फुटबल समर्थकमाझ ‘पोस्टर ब्वाइ’को छवि बनाएका रोनाल्डो आफ्नो पहिलो विश्वकप उपाधितर्फ अग्रसर थिए ।

तर, फाइनल खेलका लागि ब्राजिलले सार्वजनिक गरेको टिम लिष्टमा रोनाल्डोको नाम थिए । यो समाचार संसारभरका फुटबल समर्थकका लागि अप्रत्यासित थियो । सुरुमा रोनाल्डोलाई नराख्नुमा पछिल्लो खेलको प्रदर्शनलाई कारण देखाइएको थियो । तर, पछि थाहा भयो उनी विरामी परेका थिए ।

प्रतियोगिताको मुख्य उतारचडावका रुपमा ब्राजिलमाथि नर्वेको २–१ को जित तथा स्पेनमाथि नाइजेरियाको ३–२ गोलको जित थियो । प्रतिभाशाली डाभोर सुकरको नेतृत्वमा रहेको क्रोएसियाले आफ्नो पहिलो विश्वकपमै रोमानियामाथि १–० तथा तीनपल्टको विश्वविजेता जर्मनीमाथि ३–० को जितसँगै सेमिफाइनलमा स्थान बनायो । आयोजक फ्रान्ससँग हारेपछि उनीहरु फाइनल पुग्न सकेनन् ।

फ्रान्स आफ्ना सुपरस्टार जिनेदिन जिदानसहित अन्य प्रतिभाशाली खेलाडीहरुसँग आफ्नो सफलताको मार्गमा थियो । जिदानले फाइनलमा दुई गोल गरेका थिए । तेस्रो गोल इम्यानुएल पेटिटले गरेका थिए । योसँगै उनीहरुले घरमै पहिलो विश्वकप उपाधि जित्न सफल रहे ।

रंगभेदी नियमका कारण वर्षौंसम्म कालोसूचीमा राखिएको दक्षिण अफ्रिकालाई यसपल्ट विश्वकपमा अवसर दिइएको थियो ।

यो विश्वकपमा आक्रामक खेललाई प्रोत्साहित गर्न अतिरिक्र समयमा गोल्डेन गोलको नियम ल्याइएको थियो । यसको अर्थ, बराबरीपछि अतिरिक्त समयमा जुन टिमले गोल गरे पनि खेल समाप्त हुन्थ्यो ।

राजनीतिक तनावका बाबजुद इरान र अमेरिकाले एकअर्काप्रति सम्मान व्यक्त गरे । उनीहरुले एकअर्कालाई अंगालो हालेर सामुहिक तस्वीर खिचाएका थिए ।

इंग्ल्याण्डका माइकल ओभेनले विश्वकपमा एक आश्चर्यजनक गोल गरे । अन्तिम १६ चरणमा अर्जेन्टिनाविरुद्ध आभेनले रक्षापंक्तिका चार खेलाडीलाई छक्याउँदै गरेको गोल सन् १९८६ मा म्याराडोनाले इंग्ल्याण्डमाथि गरेको गोलसँग तुलना गरिएको थियो ।

रिक्की मार्टिनले गाएको विश्वकपको आधिकारिक गीत ‘द कप अफ लाइफ’ले विश्वभरबाट प्रशंशा पाएको थियो । जसलाई त्यतिबेलासम्म विश्वकपको सर्वोत्कृष्ट गीत मानिएको थियो ।

प्रतियोगिताको केहि महिनाअघि फिफाबाट स्वीकृति पाएपछि ईए स्पोर्टसले आफ्नो पहिलो फिफा गेम विश्वकप–९८ सार्वजनिक गरेको थियो । भिडियो गेमका समर्थकमाझ यो निकै चर्चित बनेको थियो ।

साउदी अरव र दक्षिण कोरियाले समूह चरणमा लगातार दुई खेल हारेपछि आफ्ना प्रशिक्षकलाई बर्खास्त गरेका थिए ।

तथ्यांकमा विश्वकप १९९८

आयोजकः फ्रान्स
टिमः ३२
फर्म्याटः समूह चरण, नकआउट
खेलः ६४
गोलः १७१
विजेताः फ्रान्स
उपविजेताः ब्राजिल
गोल्डेन बुटः डाभोर सुकर (क्रोएसिया)