+

यसरी कम गर्न सकिन्छ अनुहारको चाउरीपन

२०८० चैत  १ गते १३:११ २०८० चैत १ गते १३:११
यसरी कम गर्न सकिन्छ अनुहारको चाउरीपन

चाउरीपनलाई उमेर बढ्दै जानुको संकेत मानिन्छ । जति जति उमेर ढल्किंदै जान्छ, अनुहारको छाला फिका, फुस्रो हुँदै जान्छ । चाउरीपन देखिन थाल्छ । यद्यपि यो सबैमा एकनास हुँदैन । कतिपयको अनुहारमा चाउरीपन अस्वाभाविक देखिन्छ ।

त्यसो त बुढ्यौलीमा मात्र होइन, उमेर नपुग्दै पनि कतिपयको अनुहार चाउरिन थाल्छ । अनुहार किन चाउरिन्छ ? यसको प्राकृतिक उपचार के हुनसक्छ ? कस्मेटिक्स वा रासायनिक विधिबाट चाउरीपन हटाउने प्रविधि के कस्ता छन् ?

अनुहारको चाउरीपन कसरी ?

हाम्रो शरीरको छालामा विभिन्न पत्र हुन्छन्, त्यसैगरी अनुहारमा पनि । ती पत्रमा पानीका साथै कोलाजेन र इलास्टिन भन्ने प्रोटिनहरु हुन्छ । यी प्रोटिनहरुले छालालाई आकारप्रकार दिनुका साथै यथास्थितिमा राख्छ । तर उमेरसँगै यी प्रोटिनको गुणस्तरीयतामा परिवर्तन आउँछ ।

उमेरले मात्र होइन, कतिपय वातावरण र अन्य कारक तत्त्वले छालामा हुने पानी सुक्दै जान्छ । यसरी पानी सुक्दै जाने र प्रोटिनमा परिवर्तन आउँदै गएमा छाला यथास्थितिमा रहन सक्दैन । र, छालामा मुजा पर्न थाल्छ । यसैले अनुहार रसिलो र कसिलो देखिंदैन ।

किन चाउरिन्छ ?

यसमा एक मात्र कारण छैन । मूलत: खानपान, उमेर, मानसिक अवस्था आदिले अनुहार चाउरिने गर्छ ।

उमेर

उमेर बढ्दै गएपछि छालामा हुने कोलाजेन प्रोटिन कम हुँदै जान्छ । छालालाई जवान बनाइराख्ने अक्सिडेन्ट र पानीको मात्रा कम भई छाला पातलो हुँदै जान्छ । र, चाउरी पर्छ ।

घामको विकिरण

लामो समयसम्म घाममा बसिरहँदा छालामा रहेको पानी र प्रोटिनलाई सुकाउँछ । स कारण छाला चाउरी पर्न सक्छ ।

धुम्रपान तथा मद्यपान

सुर्ती, धुम्रपान र मदिराले पनि छालालाई असर गर्छ । वास्तवमा यी चीजहरूको सेवनले कोलाजेन उत्पादनमा बाधा पुर्‍याउँछ, जसले कम उमेरमा अनुहारमा चाउरी पर्न जान्छ ।

यसबाहेक धुम्रपानमा पाइने निकोटिनले रक्तनलीलाई पनि साँघुरो बनाउँछ, जसले गर्दा छालाको सबै तहमा यथेष्ट मात्रामा अक्सिजन पुग्न सक्दैन । जसका कारण इलास्टिन बिग्रिन्छ र छाला खुकुलो हुन थाल्छ ।

सुक्खा छाला

जब छाला सुक्खा हुन्छ, छाला कोषिकाहरू खुम्चिन्छ । यसले अनुहारमा चाउरीपन ल्याउनुका साथै अनुहारको प्रायः खुम्चिरहने भागमा धर्साहरू बढाउँछ । जसकारण समय भन्दा पहिले बुढ्यौली देखिन सक्छ ।

प्रदषण

छाला प्रदूषणको सम्पर्कमा आएपछि छालामा अक्सिडेटिभ तनाव बढाउँछ । जसकारण अनुहारमा बुढ्यौलीका लक्षणहरू देखिन सक्छन् । वास्तवमा, प्रदूषण कणहरूले इलास्टिन र कोलाजेनलाई क्षति पुर्‍याउँछ, यसले चाउरीपन बढाउन सक्छ ।

अचानक दुब्लाउनु

अनुहारमा आवश्यक मात्रामा बोसो छ भने छाला कम खुम्चिन्छ । तर अचानक कुनै कारणवश शरीर दुब्लाउँदै गएमा बोसो घट्दै गई छाला चाउरी पर्छ ।

अनुहारको हेरचाह नगर्नु

दिनहुँजसो अनुहारमा घाम र प्रदूषणबाट बच्न मोइस्चराइजर, सनब्लक जस्ता कस्मेटिक उत्पादन नलगाउने, केमिकल भएका सामाग्री बढी प्रयोग गर्ने र घाममा धेरै बस्ने गरेमा छाला बिग्रिंदै गई उमेर अगावै चाउरी पर्छ ।

वंशाणुगत

कहिलेकाहीं यो वंशाणुगत पनि हुनसक्छ । बुबाआमा वा पुर्खाहरुको अनुहार चाँडै चाउरिने गरेको पृष्ठभूमि छ भने शाखा सन्तानहरुमा स्वभाविक रुपमा यसको असर देखिन सक्छ ।

तनाव

तनावमा रहँदा कोर्टिसोल हार्मोनको स्तर बढ्छ, जसले कोलाजेन जस्ता प्रोटिनको स्तर घटाउँछ । र, तनावमा रहँदा निधारको भाग मुजा परिराख्छ ।

हासिराख्नु वा रिसाइरहनु

मांसपेशीको तन्किने, खुम्चिने प्रक्रिया अधिक भएमा पनि चाउरीपन देखिन्छ । अनुहारको भावभंगी बिगारेर हाँस्ने, रुने, रिसाउने व्यक्तिको अनुहार पनि चाउरी पर्न सक्छ ।

चाउरीपनको उपचार

उमेरसँगै आएको चाउरीपनलाई पूर्ण रुपले हटाउन सकिंदैन । तर सन्तुलनमा राख्न केही उपचार विधि अहिले चल्तीमा छन् ।

बोटक्स प्रविधि

चाउरीपन अत्यधिक भएमा बोटक्स गर्न सकिन्छ । बोटक्स एक प्रोटिन हो । जुन बोटुलिनम टक्सिनबाट बन्छ । यसले मांसपेशी खुम्चाएर चाउरी पार्ने नसालाई अवरुद्ध गरी चाउरीपनलाई कम गर्छ ।

बोटक्सका लागि चाउरी परेको स्थानमा सुई लगाई केमिकल राखिन्छ । तर यसले स्थायी रुपमा चाउरीपन भने हटाउँदैन ।

बोटक्स गर्दा कसैलाई सुई हालेको ठाउँमा दुख्ने, टाउको दुख्ने र मांसपेशी कमजोर हुने जस्ता साइड-इफेक्ट देखिन सक्छ । तर सबैमा यस्तो जटिलता हुन्छ भन्ने हुँदैन ।

खर्च

चाउरीपनको अवस्थाअनुसार बोटक्स प्रयोग गरिन्छ । जसको औसत खर्च ४०० देखि ८०० रुपैयाँसम्म पर्छ ।

स्किन फिलर

बोटक्सले पनि नजाने चाउरीपनलाई स्किन फिलर गर्न सकिन्छ । यसमा छालामा ह्यालुरोनिक एसिड भरिन्छ । जसले छालाको चाउरीपन हटाउँछ ।

रेटीनोइड क्रिम

अनुहारको चाउरीपन कम गर्न र हुन नदिन रेटीनोइड क्रिम प्रयोग गर्न सकिन्छ । भिटामिन ‘ए’ युक्त क्रिमले छालाको बनावटलाई यथावत राख्नुका साथै हाइड्रेट गर्छ ।

यसले छालाको गहिराइमा गई कोलाजेन र इलास्टिनलाई सक्रिय बनाउँछ । छाला सुख्खा छ भने मोइस्चराइजरमा मिसाएर बिहान र बेलुकी लगाउनुपर्छ ।

खर्च

यो ‘ओभर द काउन्टर’ अर्थात् प्रेस्क्रिप्सन बिना नै किन्न सकिन्छ । जसको मूल्य ३०० देखि ४०० रुपैयाँसम्म पर्छ ।

हाइड्रा फेसियल

हाइड्रा फेसियलको माध्यमबाट भिटामिन र सेरमको प्रयोग गरी अनुहारमा रहेको मृत छाला र फोहोरलाई भित्रैबाट सफा गरी अनुहारमा चमक ल्याउनेदेखि अनुहारको छाला कसिलो बनाई चाउरीपन कम गर्छ ।

खर्च

सामान्यतया हाइड्रा फेसियलको शुल्क चार हजार रुपैयाँबाट सुरु हुन्छ । यसमा प्रयोग हुने सामानको गुणस्तर अनुसार सेवा शुल्कमा फरक हुनसक्छ ।

खानेकुराले प्राकृतिक रुपमा चाउरीपन कम गर्छ । छाला स्वस्थ राखिराख्न र चाउरीपन छिट्टै आउन नदिन एन्टिअक्सिडेन्ट र भिटामिनयुक्त खानेकुरा खानुपर्छ । जसमा भिटामिन ए र सी पाउने हरियो सागपात तथा फलफूल र तरकारी अनिवार्य खानुपर्छ । साथै, अनुहारलाई हाइड्रेट राखिरहन पानी पर्याप्त मात्रामा खानुपर्छ ।

चाउरीपन पर्न नदिन के गर्ने ?

-सूर्यको विकिरण र प्रदूषणबाट छालामा पर्ने प्रभावलाई न्यूनीकरण गर्न दिनहुँजसो सनब्लक क्रिमको प्रयोग गर्नुपर्छ ।

-छालामा मोइस्चराइजर बिहान र बेलुकी लगाउनुपर्छ । यसले छालालाई हाइड्रेट राख्न मद्दत गर्छ । छाला हाइड्रेट भएमा फुस्रो हुन पाउँदैन । र, छिट्टै चाउरी पर्दैन ।

-फेसियल योग दिनहुँ गर्नुपर्छ । यसले अनुहारमा रक्तसञ्चार गराई छालालाई कसिलो बनाउँछ ।

अनुहार चाउरीपन डा. प्रज्ज्वल पुडासैनी
डा. प्रज्ज्वल पुडासैनी
लेखक
डा. प्रज्ज्वल पुडासैनी
छाला, यौन तथा कपाल प्रत्यारोपण विशेषज्ञ

मेडिकल काउन्सिल दर्ता नम्बर : १७६०७ एमबीबीएस, एमडी हाल काठमाडौं नयाँ बानेश्वरस्थित निजामती  कर्मचारी अस्पताल र भक्तपुरस्थित बीएससीसी क्लिनिकमा कार्यरत

यो खबर पढेर तपाईलाई कस्तो महसुस भयो ?
Khusi chhu

खुसी

Dukhi chhu

दुःखी

Achammit chhu

अचम्मित

Utsahit Chhu

उत्साहित

Akroshit Chhu

आक्रोशित

प्रतिक्रिया

भर्खरै पुराना लोकप्रिय

फिचर

हड्डी खिइने समस्या ‘ओस्टियोआर्थराइटिस’बारे भ्रम र सत्य  

हड्डी खिइने समस्या ‘ओस्टियोआर्थराइटिस’बारे भ्रम र सत्य  

बाल क्यान्सरको लक्षणलाई बेवास्ता नगरौं (भिडियो)

बाल क्यान्सरको लक्षणलाई बेवास्ता नगरौं (भिडियो)

गुणस्तरीय खाद्यवस्तु उत्पादन गर्न उद्योगले ध्यान दिनुपर्ने १४ कुरा  

गुणस्तरीय खाद्यवस्तु उत्पादन गर्न उद्योगले ध्यान दिनुपर्ने १४ कुरा  

आत्महत्याको सोच आउनै नदिन के गर्ने ?

आत्महत्याको सोच आउनै नदिन के गर्ने ?

क्यान्सरका बिरामीलाई होम केयर सेवा कसरी दिने ?

क्यान्सरका बिरामीलाई होम केयर सेवा कसरी दिने ?

अचानक चक्कर आउनु कस्तो स्वास्थ्य समस्याको संकेत हो ?

अचानक चक्कर आउनु कस्तो स्वास्थ्य समस्याको संकेत हो ?