काखी गन्हाउनुको कारण र उपचार

२०८१ असार १७ गते १३:३९

डा. रुपक विक घिमिरे छाला तथा यौनरोग विशेषज्ञ

विशेषगरी गर्मीको समयमा काखी गन्हाउने समस्याले धेरैलाई सताउछ । यसका कारण विभिन्न हुनसक्छन् । धेरै पसिना आउनु, लसुन, अदुवा, प्याज तथा मसालेदार खानेकुरा धेरै खाँदा पसिना गन्हाउँछ । पसिना धेरै आउनुको भनेको शरीरभित्रको विकास अर्थात् टक्सिन निस्कनु हो । पसिनासँगै ब्याक्टेरियाको संक्रमणले पनि काखी गन्हाउने गर्छ ।

काखी गन्हाउनुमा वंशाणुगत कारण पनि हुनसक्छ । पुरुष र महिला दुवैमा काखीमा बाक्लो रौं छ भने पनि काखी गन्हाउने समस्या हुन्छ । बाक्लो रौंकारण काखीमा धेरै फोहोर हुने हुँदा ब्याक्टेरियाको संक्रमण हुन्छ, जसकारण काखी गन्हाउँछ । त्यसैगरी रातो मासुको सेवन पनि काखी गन्हाउने एक कारणमा पर्छ ।

काखी कसैको गन्हाउने, कसैको नगन्हाउने किन हुन्छ ?

शरीरमा पसिना आउने ग्रन्थी हुन्छ, जसलाई एक्रिन स्वेट ग्ल्यान्ड भनिन्छ । सेबेसियस ग्रन्थीले छालालाई नरम बनाउँछ । एपोक्राइन ग्रन्थी कसैमा हुन्छ भने कसैमा हुँदैन । यो ग्रन्थी धेरै रौं भएको व्यक्तिमा बढी सक्रिय हुन्छ, जसले काखी गन्हाउँछ ।

एपोक्राइन ग्रन्थीबाट एक तैलीय तत्व निस्कन्छ । जुन धेरै तनाव, डर, चिन्ता, पीडामा थप सक्रिय हुन्छ । यस्तो अवस्थामा झन् बढी काखी गन्हाउँछ । तर यी ग्रन्थीबाट निस्कने तैलीय तत्व गन्धहित हुन्छ । काखी गन्हाउनुमा भने त्यसमा ब्याक्टेरिया संक्रमणले भूमिका खेल्छ ।

उपचार

काखी गन्हाउने समस्याको उपचार खाने औषधि, मलम, लेजर प्रविधि र शल्यक्रियाबाट गर्न सकिन्छ ।  एन्टिब्याक्टेरियल औषधि जस्तै मेपिरोसिन मलम, फुसिडिस एसिड प्रयोग गर्न सकिन्छ । यसले ब्याक्टेरियालाई बढ्नबाट रोक्छ । अत्याधुनिक लेजर प्रविधिबाट गर्न सकिन्छ, जसलाई ‘मिरा ड्राइ’ पनि भनिन्छ । यसमा पसिना निकाल्ने ग्रन्थीलाई कम सक्रिय बनाइन्छ र पसिना कम आउँदा काखी पनि स्वत: कम गन्हाउने हुन्छ । यसले काखी गन्हाउन कम मात्रै गर्छ भने शल्यक्रिया मार्फत काखी गन्हाउने समस्या पूर्ण रुपमा निको पार्न सकिन्छ । शरीरमा भएको एपोक्राइन ग्रन्थीलाई निकाल्दा काखी गन्हाउने समस्या पूर्ण रुपमा निको हुन्छ ।

यो पनि पढ्नुहोस

काखीमा आउने पसिनाबाट कसरी मुक्ति पाउने ?

रोकथाम

काखी गन्हाउने समस्याबाट बच्न सबैभन्दा पहिले त सरसफाइमा ध्यान दिनुपर्छ । जस्तै- दैनिक काखी धुने, काखीलाई सुक्खा राख्ने, त्यहाँका रौं खौरिरहने र मसालेदार खानेकुराबाट सकेसम्म टाढा बस्ने गर्नुपर्छ । काखीमा डियोडोरेन्ट लगाउने सकिन्छ, यसले गन्धलाई छोप्न मद्दत गर्छ ।

काखी गन्हाउने सर्छ ?

काखी गन्हाउने व्यक्तिको लुगा नधोइकन लगाउँदा सर्न सक्छ । यो ग्रन्थीको कारण नभई लुगा भएका ब्याक्टेरियाको संक्रमणले गन्हाउँछ ।

हट टपिक्स

अल्जाइमर

आयुर्वेद

इन्डोक्राइन (हर्मोन रोग)

एचआईभी

नेत्ररोग

प्रसूति तथा स्त्रीरोग

बालरोग

मानसिक स्वास्थ्य (डिप्रेसन, एन्जाइटी)

मिर्गौला तथा मुत्र रोग

मुख तथा दन्त स्वास्थ्य

योग तथा प्राणायाम

हेपटाइटिस