कान्तिपुर सहकारी ठगीमा थुनामा परेका सीबीविरुद्ध पशुपतिमा मुद्दा नचलाइने

२० असार, काठमाडौं । पशुपति सेभिङ एन्ड क्रेडिट कोअपरेटिभका अध्यक्ष चन्द्रबहादुर (सीबी) लामाविरुद्ध प्रहरीले ठगी मुद्दा नचलाउने भएको छ ।

केन्द्रीय अनुसन्धान ब्युरो (सीआईबी) ले लामाविरुद्ध परेको जाहेरी र फाइल समस्याग्रस्त सहकारी व्यवस्थापन समितिलाई बुझाउने तयारी गरेको छ ।

सहकारी अध्यक्ष लामा भने कान्तिपुर सेभिङ एन्ड क्रेडिट कोअपरेटिभको ठगीमा पुर्पक्षका लागि थुनामा छन् । प्रहरी वृत्त बानेश्वरले उक्त सहकारीका अध्यक्ष हिमालयनविक्रम मल्ल ठकुरी सहित प्रबन्धक प्रेमध्वज लामा, पूर्वअध्यक्ष सीबी लामा समेतलाई प्रतिवादी बनाउँदै काठमाडौं जिल्ला अदालतमा मुद्दा लगिसकेको छ ।

सहकारी ऐनले समस्याग्रस्त सहकारीको बचत दायित्व तथा सम्पत्ति राफसाफ गर्ने जिम्मा सहकारी व्यवस्थापन समितिलाई दिएको छ । पशुपति सहकारी समस्याग्रस्त घोषणा भएर समितिले राफसाफ प्रक्रिया अगाडि बढाएको छ ।

समितिले सहकारी र लामाको सम्पत्ति खोज्ने, रोक्का गर्ने र अनुसन्धान गर्ने काम गरिरहेका कारण सरकारका दुइटै निकायले एउटै मुद्दामा अनुसन्धान आवश्यक नभएको भन्दै सीआईबीले समितिलाई फाइल बुझाउन लागेको सीआईबी प्रमुख एआईजी श्यामलाल ज्ञवालीले बताए ।

पशुपति सहकारीमा मुद्दा नचले पनि कान्तिपुर सहकारी ठगीमा पुर्पक्षका लागि थुनामा रहेका लामा दोषी ठहर भए उनलाई सजाय हुनेछ ।

कान्तिपुर सहकारीका पूर्वअध्यक्ष लामाले उक्त सहकारीमा आफू अध्यक्ष र पशुपति सहकारीमा श्रीमतीलाई अध्यक्ष बनाएर दुवैबाट रकम अपचलन गरी आफ्नो घरजग्गा व्यवसाय सञ्चालन गर्दै आएका थिए ।

तर, २०७४ सालमा सहकारी ऐनमा एकै परिवारका दुई जना एउटै सहकारी सञ्चालक हुन नपाउने व्यवस्थासँगै लामाले हिमालयनविक्रम मल्ल ठकुरीलाई कान्तिपुरको अध्यक्ष बनाएर आफू पशुपति सहकारी अध्यक्ष भएका थिए ।

दुवै सहकारीबाट रकम अपचलन गरेका लामालाई सहकारी विभागले १९ जेठ २०८० मै पशुपति सहकारी ठगीमा अनुसन्धानका लागि सीआईबीमा पत्राचार गरेको थियो ।

यो पनि पढ्नुहोस

सहकारी अपचलनमा पक्राउ परेका सीबी लामा जेल चलान

एक वर्षसम्म पनि पक्राउ नभएका उनीविरुद्ध कान्तिपुर सहकारी ठगीमा पनि जाहेरी दर्ता भएपछि प्रहरी वृत्त बानेश्वरले २० फागुन २०८० मा काठमाडौं जिल्ला अदालतबाट पक्राउ पुर्जी जारी भएपछि अनुसन्धान सुरु गरेको थियो ।

त्यसपछि फरार लामालाई प्रहरीले १९ जेठ २०८१ मा चितवनबाट पक्राउ गरेको थियो । काठमाडौं उपत्यका अपराध अनुसन्धान कार्यालयको टोलीले पक्राउ गरेका लामा कान्तिपुर सहकारी ठगीमा पुर्पक्षका लागि थुनामा छन् ।

यसैबीच एक वर्षदेखि सीआईबीमा रहेको पशुपति सहकारी ठगीको फाइल भने अब समस्याग्रस्त सहकारी व्यवस्थापन समितिलाई पठाउन लागिएको सीआईबी प्रमुख एआईजी श्यामलाल ज्ञवालीले बताए ।

सहकारी विभागको सिफारिसमा भूमि व्यवस्था, सहकारी तथा गरिबी निवारण मन्त्रालयले १ साउन २०८० मा सहकारीलाई समस्याग्रस्त घोषणा गरेको थियो । २९ फागुन २०७९ मै सहकारीलाई समस्याग्रस्त घोषणा गर्न सिफारिस भए पनि १ साउन २०८० मा मात्रै समस्याग्रस्त घोषणा भएको थियो ।

सहकारीलाई समस्याग्रस्त घोषणा गरेर समस्याग्रस्त सहकारी व्यवस्थापन समितिले सम्पत्ति रोक्का गर्ने र सम्पत्ति खोजी गर्ने काम सुरु गरेकाले समितिले नै जाहेरी दिने बचतकर्ताको रकम दामासाही रूपमा फिर्ता गर्ने गरी समितिमा पठाउन लागिएको एआईजी ज्ञावालीले बताए ।

सीआईबीमा बचतकर्ताको ७० करोडभन्दा बढीको जाहेरी परेको छ । उक्त जाहेरी सहित सबै फाइल समस्याग्रस्त सहकारी व्यवस्थापन समितिमा पठाउन लागिएको सीआईबीले जनाएको छ ।

प्रहरीले पक्राउ पुर्जी जारी गरेपछि पनि लामा चितवन लगायत ठाउँमा जग्गा कारोबार गरिरहेका थिए । एक अनुसन्धान अधिकृतका अनुसार लामाले भरतपुरकै डिलमाया तामाङको नाममा डिम्बा होल्डिङ प्रालि नामको रियल इस्टेट कम्पनी खोलेर घरजग्गा कारोबार गर्दै आएको खुलेको छ ।

कारोबारका लागि बैंक खातासमेत डिलमायाको प्रयोग गरेको देखिएको थियो । डिलमाया भने सीबीको आफन्त नभई चिनेजानेका व्यक्ति मात्रै हुन् ।

जग्गा सम्बन्धी काम गर्दा नै डिलमायासँग चिनजान भएपछि मिलेर काम गरौं भन्दै डिलमायालाई विश्वासमा पारेर उनले काम गर्न थालेको अनुसन्धानबाट खुलेको छ । लामाले भने प्रहरी समक्ष भरतपुरको घरजग्गा कारोबार आफ्नै विगत १० वर्षदेखिको व्यवसाय भएको दाबी गरेका छन् ।

‘घरजग्गा कारोबारमार्फत सहकारी पीडितहरूको रकम फिर्ता प्रयास गर्दै थिएँ,’ लामाले प्रहरी समक्ष बयानमा भनेका छन् ।

कान्तिपुर सहकारीको मुद्दामा पक्राउ अध्यक्ष हिमालयविक्रम मल्ल ठकुरी पनि पुर्पक्षका लागि कारागारमा छन् ।

सीबी लामाले ललितपुर भैंसेपाटी र लामाटार, काभ्रेपलाञ्चोक धुलिखेल र भकुन्डेबेँसी, चितवन मेघौली तथा रुपन्देही बसौली नगरपालिकामा विभिन्न व्यक्तिको नाममा जग्गा किनेका थिए । यो कुनै पनि जग्गा सहकारीको नाममा छैन ।

ललितपुर र काभ्रेपलाञ्चोकमा रहेको जग्गा संस्थाका अध्यक्ष सीबी लामा, बहादुर लामा तथा पुष्पराज कोइरालाको नाममा देखिन्छ । चितवनको जग्गा सफल चितवन प्रालि र बछौलीमा रहेको जग्गा डाइमन्ड इँटा तथा टायल कारखानाको नाममा छ ।

यसबाहेक ललितपुर बुङ्मती र भक्तपुर नलिञ्चोक, बारा निजगढ, चितवन रत्ननगर र गौतमनगर, बुटवल लगायत स्थानमा पनि जग्गा रहेको पशुपतिका अध्यक्ष लामाले अनलाइखबरसँगको कुराकानीमा स्वीकार गरेका थिए ।

उनले पछिल्लो दुई वर्षयता काभ्रे र चितवनको जग्गा सहकारीका बचतकर्तालाई पैसा थप्न लगाएर बेच्दै आएका थिए । सहकारी समस्याग्रस्त घोषणा गर्न सिफारिस भएको र अनुसनधानका लागि प्रहरीलाई पत्राचार भएपछि लामाले बचतकर्तालाई जग्गा दिने भन्दै ५० प्रतिशत कर्जा सुविधा सहित जग्गा बिक्री गर्ने कार्ययोजना अघि सारेका थिए ।

उनले सस्तोमा किनेको जग्गाको चर्को मूल्य राखेर बचतकर्ताले जग्गा लिँदा कम्तीमा २५ प्रतिशत नगद थप गर्दै जग्गा बिक्री गरेका हुन् । गोदावरी नगरपालिका–९ बुङ्मतीको जग्गाका लागि उनले प्रतिआना ३० लाख मूल्य तोकेका थिए ।

र, बचतकर्ताले उक्त जग्गा लिँदा प्रतिआनामा १८ लाख निक्षेपबाट कटाएर बाँकी १२ लाख नगद बmुाएका हुन् । यसैगरी चितवन रत्ननगर–१४ भानुचोकमा १० धुर घडेरीका लागि ४५ लाख मूल्य तोकिएको थियो ।

यो जग्गा किन्ने बचतकर्ताले २३ लाख आफ्नो निक्षेपबाट कटाउन पाउने र २२ लाख नगद थप गर्नुपर्ने उनको सर्त थियो । यसरी राखिएको मूल्यका आधारमा सबै जग्गाबाट मात्र ९ अर्ब रुपैयाँ पु¥याउन खोजेको उनले पशुपति सहकारीले उपलब्ध गराएको विवरणबाट नै देखिन्थ्यो ।

समस्याग्रस्त सहकारी व्यवस्थापन समितिका अनुसार पशुपति सहकारीमा १ हजार ४२ जना बचतकर्ताको १ अर्ब ११ करोड ४८ लाखको मागदाबी परेको छ । १ र्ब ७२ करोडभन्दा धेरैको बचत दायित्व रहेको सहकारीमा सीबी लामाले यसरी नै जग्गा बिक्री गरेर १ अर्ब ११ करोडमा उक्त दायित्व झारेका हुन् ।

कान्तिपुर सहकारीमा ६ हजार १ सय ६५ बचतकर्ताको ६ अर्ब ७८ करोड ५१ लाखभन्दा धेरैको मागदाबी परेको समितिले जनाएको छ ।

उक्त सहकारी ३ फागुन २०८० मा समस्याग्रस्त घोषणा भएको थियो । उक्त सहकारी ठगीमा भने सीबीसहित, हिमालयनविक्रम मल्ल ठकुरी, प्रेमध्वज लामा, देवराज पराजुली लगायतले ठगी गरेका हुन् ।