मौसमी स्वास्थ्य समस्याबाट बच्न ‘घरेलु एन्टिबायोटिक’

अहिले मौसम परिवर्तनको समय चलिरहेको छ । जाडो मौसम सकिएर ग्रीष्म ऋतुको आगमनसँगै शरीरले भिन्न तापक्रमको आवश्यकता महसुस गरिरहेको हुनसक्छ । बिहान र बेलुका हल्का चिसो हुने एवं दिउँसो धेरै तातो हुने समस्या हुन्छ ।

यस्तो अवस्थामा प्राय: भाइरल इन्फेक्सन, चिसो खोकी र शरीरको दुखाई पनि बढ्ने गर्छ । शरीरले भिन्दै किसिमको तापक्रमका कारण समस्या ब्यहोरिरहेको हुन्छ । दिनको कडा घामको कारण हाम्रो शरीर आफैंमा तातो हुन्छ भने बेलुका एक्कासी चिसो हुँदा शरीरको स्वास्थ्य सन्तुलन बिग्रन सक्छ ।

जब तपाईं यी सामान्य समस्याहरूको बारेमा डाक्टर कहाँ जानुहुन्छ । त्यहाँ तपाईंलाई एन्टिबायोटिकको गोली बोकाएर पठाउने गरिन्छ । धेरै पटक मानिसहरू यसले पूरा निको नभएपछि काउन्टरमा औषधि लिने गर्छन् ।

डाक्टरलाई नसोधी एन्टिबायोटिकको फाइदा वा साइड इफेक्टको बारेमा जानकारी समेत नलिई एन्टिबायोटिक धेरै लिनु स्वास्थ्यको लागि अर्को हानिकारक कुरा हो ।

त्यसकारण औषधिको गोली लिनुको सट्टा यस्तो अवस्थामा भान्साकोठामा नै पाइने प्राकृतिक एन्टिबायोटिकहरू प्रयोग गर्नु स्वास्थ्यको लागि राम्रो हुने चिकित्सकहरुको सुझाव छ ।

चिकित्सकका अनुसार धेरै मौसमी रोगहरुमा एन्टिबायोटिक सेवन गर्दा पाचन प्रणाली प्रभावित हुन्छ । साथै यसले साइड इफेक्टहरु समेत धेरै गर्ने गर्छ ।

त्यस्तै, कतिपयलाई यी एन्टिबायोटिकसँग एलर्जी पनि हुनेगर्छ । साथै, एन्टिबायोटिकको अत्यधिक प्रयोगको कारण, ब्याक्टेरिया पनि औषधि प्रतिरोधी हुँदै गइरहेको पाइन्छ ।

सन् २०१४ मा गरिएको एक सर्वेक्षणले यो पनि पत्ता लगाएको छ कि हर्बल उपचार रासायनिक एन्टिबायोटिक जत्तिकै प्रभावकारी छ र यसको कुनै साइड इफेक्ट पनि छैन ।

यस्तो अवस्थामा ओटीसी औषधिहरु लिनुको सट्टा आहारमा यी प्राकृतिक एन्टिबायोटिकहरूको प्रयोग गर्नुु स्वास्थ्यको लागि लाभदायक हुने मानिएको छ ।

ब्याक्टेरियाको संक्रमणसँग लड्न लसुन प्रभावकारी

लसुनको एन्टिब्याक्टेरियल गुणहरूको कारण रोगसँग लड्नसक्ने क्षमता एकदमै धेरै हुनेगर्छ । लसुन सयौं वर्षदेखि प्रयोग हुँदै आएको कृषि उपज हो । लसुन ब्याक्टेरियाको संक्रमणसँग लड्न धेरै प्रभावकारी मानिन्छ ।

लसुनमा फेला पार्ने कम्पाउन्ड एलिसिन, साल्मोनेला र ईकोली जस्तो खतरनाक ब्याक्टेरिया निर्मूल गर्न पनि यो धेरै प्रभावकारी छ । यद्यपि लसुन धेरै फाइदाजनक छ । तर, धेरै लसुन खानु स्वास्थ्यको लागि हानिकारक मानिन्छ ।

त्यसैले प्रत्येक दिन २ वटाभन्दा बढी लसुन खानु हुँदैन । यदि तपाईंले पहिले नै कुनै रोगको औषधि लिइरहनु भएको छ भने लसुन खानुभन्दा पहिले डाक्टरको सल्लाह लिनु राम्रो हुन्छ ।

मह एक पुरानो एन्टिबायोटिक

धेरैले सोच्ने गर्छन् कि मह गुलियो हुन्छ । त्यसैले यो स्वास्थ्यको लागि हानिकारक हुन्छ । यदि सो सोचाई कसैको छ भने यो शतप्रतिशत गलत कुरा हो । मह धेरै पुरानो र लाभदायक एन्टिबायोटिक हो जुन धेरै पुस्ता अघिदेखि प्रयोग हुँदै आएको छ ।

लामो समयसम्म घाइते भएर बसेकाहरुको उपचारमा यो निकै प्रभावकारी मानिन्छ । छालामा देखिएको समस्या र धेरै तरिकाले ब्याक्टेरिया संक्रमितहरुको उपचारमा यो प्रभावकारी मानिन्छ । सन् २०११ को एक अध्ययन अनुसार, महले ६० प्रकारका ब्याक्टेरियालाई रोक्न सफल भएको देखिएको थियो ।

बेसारको प्रयोग

बेसारमा पाइने कर्क्यूमिन भनिने तत्व अत्यन्त शक्तिशाली एन्टिआक्सिडेन्ट हो । एन्टी–इन्फ्लेमेटरी गुणहरू पनि यसमा धेरै हुन्छ । नेपाली भान्छामा भेटिने सबैभन्दा सामान्य मसला हो, बेसार ।

यसले शरीरमा स्वतन्त्र रेडिकलहरूको कारणबाट हुने क्षति रोक्न मद्दत गर्छ । साथै, बेसारको नियमित सेवनले शरीरमा रोग फैलाउने थुप्रै प्रकारका ब्याक्टेरियालाई रोक्न पनि मद्दत गर्छ ।

साथसाथ बेसार एक ब्याक्टेरिया मात्र नभएर यसले फन्गलस र ट्यूमर कोषहरूको बृद्धि गर्न समेत मद्धत गर्छ । समग्रमा, बेसार एक शक्तिशाली प्राकृतिक एन्टिबायोटिक पनि हो ।

अदुवा

अदुवा एन्टि–ब्याक्टेरिया र एन्टी–इन्फ्लेमेटरी गुणहरूले धनी छ । वैज्ञानिकको समुदाय पनि अदुवालाई एक शक्तिशाली प्राकृतिक एन्टिबायोटिकको रुपमा मान्छ ।

यो धेरै अध्ययनबाट पत्ता लागेकोकुरा हो । सन्२०१६ मा भएको एक अध्ययन अनुसार अदुवामा धेरै प्रकारका ब्याक्टेरियासँग लड्ने क्षमता देखिएको थियो । जसमा एन्टि–माइक्रोबियल गुण हुन्छ । जसले माइक्रोब र ब्याक्टेरियासँग लड्न मद्दत गर्छ ।

ल्वाङ

त्यस्तै, मौसम परिवर्तनसँगै आउने समस्याको लागि ल्वाङ पनि एउटा अति महत्वपूर्ण घरेलु उपचार हो । शताब्दीयौंदेखि दाँत सम्बन्धी समस्याबाट छुटकारा पाउनको लागि प्रयोग गरिँदै आएको कुरा हो ।

अहिले धेरै अनुसन्धानहरुले ल्वाङले ईकोलाई जस्ता खतरनाक ब्याक्टेरियाहरूको विरूद्ध क्लोभ पानी निकाल्ने अर्थात् ल्वाङलाई पानी पनि धेरै प्रभावकारी छ । तसर्थ, ल्वाङ पनि एक प्राकृतिक एन्टिबायोटिकको रूपमा देख्न सकिन्छ ।