मानसिक रूपमा बलियो हुन्छन् आमाबाबुसँग धेरै समय बिताउने बच्चा

आमाबाबुको माया र राम्रो पालनपोषणले बालबालिकाको उज्ज्वल भविष्यको जग बसाउँछ । आमाबाबुको मायाले बच्चाको शारीरिक र मानसिक विकासमा मद्दत गर्छ । यसबाट बच्चाले सम्बन्धको महत्व बुझ्छन् सक्छन् । तर आमाबुबाको स्वभावमा बढ्दो रुखोपन र दूरीले बच्चालाई मानसिक रूपमा कमजोर बनाउन थाल्छ ।

यसले बच्चाको शारीरिक विकास मात्र सुस्त बनाउँदैन, यसको प्रभाव बच्चाको मानसिक स्वास्थ्यमा पनि देखिन्छ ।

किन आवश्यक छ बाबुआमाको साथ ?

बच्चासँग दैनिक भलाकुसारी गरी केही समय बिताउने र बच्चाको मनमा उठेको कौतुहलता स्पष्ट पारिदिने र नयाँ नयाँ कुराहरू सिकाउने अभ्यासले आमाबाबु र बच्चाको बीचको सम्बन्ध बलियो बन्न जान्छ । बच्चासँग समय बिताउँदा अभिभावक साथी जत्तिकै नजिक आउन मात्रै नभई उनीहरुको जीवनमा भइरहेको गतिविधिमा पनि निगरानी राख्न मद्दत गर्छ । जसले नराम्रो बाटोमा जानबाट जोगिन सक्छन् ।

यस्तो खालको कसिलो बन्धनले सन्तान के चाहन्छन् भन्ने कुरा पनि नजिकबाट नियाल्न सकिन्छ । बच्चाहरु आफ्नो भावना प्रष्टसँग राख्न सक्षम हुन्छन् । सही र गलत के हो भन्ने कुरा आमाबाबुले दिएको सुझावबाट पहिल्याउन सक्छन् ।

यसले बच्चालाई बाल्यकालदेखि चिन्ता र तनावबाट बचाउँछ । बच्चाको आत्मीयता परिवारसँग बढ्छ । मानसिक विकास पनि छिटो हुन थाल्छ ।

अमेरिकन जर्नल अफ लाइफस्टाइल मेडिसिनका अनुसार बच्चाको विकास सम्बन्धमा निर्भर हुन्छ । यी सम्बन्धमध्ये अभिभावक-बालकको सम्बन्ध सबैभन्दा महत्त्वपूर्ण हुन्छ । आमाबाबुको नजिक रहँदा बालबालिकाको सामाजिक, भावनात्मक, संज्ञानात्मक र न्युरोबायोलजिकल विकास छिटो हुन्छ । आमाबाबुको नजिक बस्ने बालबालिकामा मानसिक विकारको जोखिम कम हुन्छ ।

बच्चामा आत्मविश्वास बढ्छ

बच्चाको नजिकै बसेर हात समाएर हालखबर सोध्ने र बाहिरबाट फर्किएपछि केहीबेर बस्दा आमाबुवा र सन्तानबीच आत्मीयता बढ्छ । यसले गर्दा बच्चाले जे गर्दा पनि आफ्नोपन अनुभव गरिरहन्छन् । उनीहरुमा डरको भाव कम हुन्छ । उनीहरु स्कुल तथा कलेजमा कुनै कार्यमा सहभागी हुन र कुनै काम गर्न पनि अग्रसर हुन्छन् । यसले बच्चामा आत्मविश्वास बढाउँछ ।

बच्चा अभिव्यक्त गर्न सक्षम हुन्छन् । आमाबाबुको सहभागिताले बच्चाको मानसिक स्वास्थ्यलाई बलियो बनाउँछ । बच्चाको हरेक समस्या धैर्यतासाथ सुन्ने, बुझ्ने र सम्झाउने बानी गर्दा बच्चा भावना अभिव्यक्त गर्न सक्षम हुँदै जान्छन् । यसले बच्चामा कुनै कुरालाई लिएर हिच्किचाहट कम हुन्छ ।

यो पनि पढ्नुहोस

बच्चाको दिमाग कसरी तेज हुन्छ ?

आदानप्रदान गर्न सिक्ने

घर बच्चाको पहिलो पाठशाला हो । जहाँबाट बच्चाले राम्रा र नराम्रा बानी सिक्छन् । परिवारसँग बस्दा, बच्चाले मेरो र तपाईंको कुरा गर्नुको सट्टा चीजहरू बाँड्ने र लिनेमा विश्वास गर्ने खालको वातावरण दिनुपर्छ । यसले बच्चामा स्वार्थी भावना विकसित हुन दिंदैन ।

उनीहरुमा मिलेर बाँडीचुडी गर्ने भावना स्वतः बढ्न थाल्छ । यसले बच्चामा भित्री प्रेम, करुणाको भावना बढाउँछ ।

बच्चाले सही र गलतको ज्ञान राख्न सक्छन् । परिवारसँग समय बिताउने बालबच्चाले के उपयुक्त छ, के उपयुक्त होइन बुझ्न थाल्छन् । यस्ता बालबालिका दुर्व्यवहार र लागूपदार्थबाट टाढा रहन्छन् । उनीहरुमा आपराधिक प्रवृत्तिको जोखिम कम हुन थाल्छ । बच्चाहरु कुनै पनि काम आफ्नो आमाबुवाको सल्लाहपछि मात्र गर्न थाल्छन् ।

कसरी बच्चासँग सम्बन्ध कसिलो पार्ने ?

बच्चा कहिले हाँस्छन् त कहिले रुन्छन् । हाँस्दा थेग्न नसक्ने माया गर्ने, रुँदा गाली गर्ने, पिट्ने गर्नु हुँदैन । यस्तो अवस्थामा बच्चालाई गाली गर्नुको सट्टा ऊसँग नजिक रहने र माया गर्नुपर्छ । गल्ती भएमा गलत हो भनेर सम्झाउनुपर्छ । यस्तोमा समस्या बुझेर त्यसको समाधान गरेर बच्चा आफ्ना आमाबुवाको नजिक आउन थाल्छन् ।

यो पनि पढ्नुहोस

पाँच मानक, जसले बच्चाको विकास सही ढंगले भइरहेको देखाउँछ

बच्चासँगै खेल्नुहोस्

बच्चाहरूलाई खेल्दा गाली गर्नुको साटो आफू पनि सँगै खेल्ने गर्दा खुसीको लहर बढ्छ । बच्चा र अभिभावकबीचको मित्रता बढ्छ ।

हरेक कुरा छलफल गर्ने

बच्चालाई सानो भन्दै हरेक कुरा लुकाउने गर्नु हुँदैन । उनीहरुलाई पनि लुकाउन हुँदैन भनेर सिकाउनुपर्छ । उनीहरुसँग दूरी बढाउनुको सट्टा हरेक कुरा छलफल गर्नु राम्रो हुन्छ । यसले बच्चामा निर्णय लिने क्षमता बढ्छ । बच्चाको आत्मविश्वास पनि बढ्छ ।

बच्चालाई हौसला दिने

चाहे ठूलो होस् वा एकदमै सानो काम होस् । बच्चालाई कुनै कामपछि हौसला दिने गर्नुपर्छ । उनीहरुसँग हात मिलाउने र सानो सफलताका लागि पनि अंकमाल गर्ने बानी विकसित गर्नुपर्छ ।

यसले पनि बच्चाहरु उत्प्रेरित हुने र यही बहानामा बाबुआमासँग नजिकिन्छन् ।

यो पनि पढ्नुहोस

किन स्कुल जान मन गर्दैनन् बालबालिका ?