नाजुक अवस्थाका बिरामीलाई किन आईसीयू भेन्टिलेटरमा राखिन्छ ?

 स्वास्थ्य समस्या गम्भीर भएको अवस्थामा बिरामीलाई आईसीयू भेन्टिलेटरमा राखिन्छ । बिरामीलाई सास फेर्न समस्या हुँदा पनि भेन्टिलेटर चाहिन्छ । कुनै रोग, दुर्घटना, आनुवंशिक दोष वा औषधिको अत्यधिक सेवनले बिरामीलाई आईसीयू भेन्टिलेटरमा राखिन्छ ।

 वास्तवमा ती बिरामीलाई  आईसीयू भेन्टिलेटर नै किन चाहिन्छ ?  यसले  गर्ने काम भने धेरैलाई थाहा नहुनसक्छ ।

आईसीयू भेन्टिलेटरको मुख्य काम भनेको बिरामीलाई सास फेर्न सहज पारिदिनु हो । सो उपकरणमा सास फेर्न  सहज पार्ने सर्किट, कन्ट्रोल सिस्टमका साथै मनिटर र अलार्म जडान हुन्छ ।

त्यसमा ग्यास श्वास सर्किट प्रयोग गरेर पठाइन्छ ।  सो ग्यासलाई तताउने मात्रै होइन बाफमा पनि परिणत गर्छ। यसो गर्दा बिरामीले सामान्य रूपमा सास फेर्न सक्षम हुन्छन्।

आईसीयू (सघन हेरचाह इकाई) भेन्टिलेटरहरूमा प्रायः भित्तामा ग्यास आपूर्तिसँग जोडिएका हुन्छन् । त्यसैले, ग्यास बिरामीको ओछ्यानमा सजिलै पुग्छ । धेरै भेन्टिलेटरमा माइक्रोप्रोसेसर हुन्छन् जुन सजिलै नियन्त्रण गर्न सकिन्छ ।

ती माइक्रोप्रोसेसरमा आवश्यक अनुसार दबाब, भोल्युम, एफआईओ–२ को मात्रा बढाउन वा घटाउन सकिन्छ । आईसीयू भेन्टिलेटर चलाउन बिजुलीको जडान वा ब्याट्री आवश्यक हुन्छ ।

यो पनि पढ्नुहोस

कस्तो अवस्थामा बच्चालाई एनआईसीयूमा राखिन्छ ?

आईसीयूमा बिरामीलाई कहिले ? किन दिइन्छ ?

आईसीयूमा बिरामीको अवस्था नाजुक भई राम्रोसँग सास फेर्न नसकेमा भेन्टिलेटर दिएर बिरामीको ज्यान जोगाइन्छ । चिकित्सा शब्दमा भेन्टिलेटर एउटा मेसिन हो जसको मद्दतले हाम्रो फोक्सोले राम्रोसँग काम गर्छ ।

यस्तोमा फोक्सोको समस्या भए भेन्टिलेटरको प्रयोग गरिन्छ । शल्यक्रियाको लागि  एनेस्थेसिया दिंदा व्यक्ति सचेत हुँदैन । यस्तोमा सामान्यतया शल्यक्रिया पछि व्यक्तिले सास फेर्न असहज महसुस गर्न सक्ने हुँदा केही समय भेन्टिलेटरमा राखिन्छ ।

भेन्टिलेटर मेसिनले सास भित्रभित्रै तान्छ भन्ने गलत धारणा मानिसमा छ। तर भेन्टिलेटरले शरीरबाट कार्बनडाइअक्साइड ग्यास निकाल्ने काम पनि गर्छ ।

यसरी सञ्चालन हुन्छ

आईसीयू भेन्टिलेटर आधुनिक भएकोले यसलाई सही जानकारी पछि सञ्चालन गर्न धेरै सजिलो हुन्छ । यसले बिरामीहरूलाई राम्ररी सास फेर्न सहयोग गर्छ ।  भेन्टिलेटरको सहायताले बिरामीलाई आवश्यकता भएको समयमा वा छोटो अन्तरालमा मात्र सास फेर्न सहयोग गर्छ ।

कन्ट्रोल मोडको सहायताले बिरामीले केही समयको अन्तरालमा सजिलै सास फेर्न सक्छन् । भोल्युम कन्ट्रोल सासको मद्दतले भेन्टिलेटरबाट निस्कने अक्सिजनलाई एक विशेष गतिमा सेट गरिन्छ ।

जसका कारण बिरामीले बेलाबेलामा सामान्य रूपमा सास फेर्न थाल्छन् । यस बारे थप जानकारीको लागि डाक्टरसँग परामर्श गर्न सकिन्छ ।

प्रेसर कन्ट्रोल ब्रसको सहायताले बिरामीको श्वास–प्रश्वासको चापलाई एक निश्चित मापदण्डको रूपमा सेट गरिन्छ, जसका कारण बिरामीलाई सास फेर्न समस्या हुँदैन ।  तर यी सबै काम विशेषज्ञको निर्देशनमा गरिन्छ ।

यसरी प्रयोग गरिन्छ

आईसीयूमा भेन्टिलेटर प्रयोग गर्न सबैभन्दा पहिले यसको लागि तयार छ कि छैन भनेर जाँच गरिन्छ । उदाहरणका लागि, रन प्रदर्शन र क्यालिब्रेसन जाँच गरिन्छ । यसपछि; सेटिङहरू सावधानीपूर्वक जाँच गरेपछि, अलार्म स्तर र बिरामीको अवस्था जाँच गरिन्छ । सोही अनुसार उसलाई अक्सिजन आपूर्ति गरिन्छ ।

यी सबै परीक्षण गरिसकेपछि बिरामीलाई भेन्टिलेटरमा राखिन्छ । त्यसपछि विशेषज्ञले बिरामीले सामान्य रूपमा सास फेरेको छ कि छैन भनेर ध्यानपूर्वक जाँच गर्छन् ।

बिरामीले भेन्टिलेटर ठिकसँग प्रयोग गर्न थालेपछि विशेषज्ञहरूले मोनिटरको सहायताले बिरामीको स्वास्थ्य जाँच गर्छन् भने अलार्म बज्दा भेन्टिलेटर अन र अफ हुन्छ ।

यसबारे थप जानकारीको लागि डाक्टरसँग परामर्श गर्न सकिन्छ ।

बिरामीलाई आईसीयू भेन्टिलेटरमा राख्दा अन्य समस्या हुन सक्छ ?

संक्रमण नियन्त्रण प्रक्रिया राम्ररी पालना नगरे आईसीयूमा भेन्टिलेटर प्रयोग गर्दा बिरामीलाई निमोनिया हुन सक्छ । साथै, श्वास–प्रश्वास यन्त्रमा कतै कुनै किसिमको चुहावटको समस्या देखिएमा बिरामीले आवश्यक मात्रामा भेन्टिलेसन पाएको छ वा छैन भन्ने कुरा थाहा पाउन सकिंदैन ।

नियमित मर्मतसम्भार नहुँदा अपरेटिङ त्रुटि र मेसिन बिग्रिएर अवस्था गम्भीर हुनसक्छ ।  त्यसैगरी, तोकिएको समयमा अलार्म ठिकसँग नबजाउने वा कुनै क्लिनिकल स्टाफको ध्यान त्यसतर्फ नजाँदा बिरामीको ज्यान जोखिममा पर्न सक्छ ।

आईसीयूमा बिरामीलाई भेन्टिलेटरमा राखेमा निमोनियाको उच्च जोखिम हुन्छ । तर, राम्रोसँग उपचार गरिएन भने स्नायु सम्बन्धी समस्या आउन सक्छ ।

आईसीयू भेन्टिलेटरले मस्तिष्कलाई कसरी हानि गर्न सक्छ ?

लामो समयदेखि आईसीयूमा भेन्टिलेटरमा राखिएका धेरै बिरामीमा मानसिक समस्याको सामना गर्नुपर्ने देखिएको छ । यसबारे अनुसन्धानकर्ताहरूले अनुसन्धान गरिरहेका छन् ।

स्पेनको ओभिइडो विश्वविद्यालय र क्यानडाको सेन्ट माइकल अस्पतालको संयुक्त सहयोगमा अमेरिकन जर्नल अफ रेस्पिरेटरी एन्ड क्रिटिकल केयर मेडिसिनमा प्रकाशित अनुसन्धान अनुसार ३० प्रतिशत आईसीयू बिरामीले मस्तिष्क सम्बन्धी समस्याको सामना गर्नुपर्ने हुन्छ ।

तिनीहरूको मस्तिष्कको सही कार्य हुँदैन ।

आईसीयूमा बालबालिका र वयस्कहरूलाई कुन समयमा भेन्टिलेटर चाहिन्छ ?

बालबालिकादेखि वयस्कसम्म सबैलाई आईसीयूमा भेन्टिलेटर चाहिन सक्छ । यो रोगबाट निको हुन छोटो समयको लागि प्रयोग गरिन्छ ।

भेन्टिलेटरको प्रयोग सामान्यतया शल्यक्रिया, शल्यक्रियाबाट रिकभरी र सास फेर्न समस्या हुँदा प्रयोग गरिन्छ ।

कतिपय अवस्थामा कोमा, मस्तिष्कमा चोटपटक, फोक्सोले राम्ररी काम नगर्ने, क्रोनिक अब्सट्रक्टिभ पल्मोनरी डिजिज (सीओपीडी), ड्रग्सको ओभरडोज, फोक्सोको संक्रमण, माइस्थेनिया ग्रेभिस, निमोनिया, पोलियो, स्ट्रोक र माथिल्लो मेरुदण्डको विकासको अवस्थामा पनि बिरामीलाई आईसीयूमा भेन्टिलेटर दिइन्छ । ताकि उनीहरूको जीवन बचाउन सकियोस् ।

यो पनि पढ्नुहोस

शरीरमा अक्सिजनको मात्रा कति हुनुपर्छ ?