रङहरूले उज्यालिँदैछन् काठमाडौं महानगरका बस्ती

१६ माघ, काठमाडौं । रंगहरू कसलाई मन नपर्ला ? त्यसमाथि एउटै रङमा रङ्गिएका घरहरूको लहरले कसलाई नलोभ्याउला ?

काठमाडौं महानगरपालिका नम्बर वडा १० भित्रका कतिपय बस्ती अहिले त्यसैगरी लोभ्याउने बनिरहेका छन् ।

मध्यबानेश्वर, पुरानोबानेश्वर र थापागाउँका बस्तीभित्र प्रवेश गर्दा अहिले त्यस्तै देखिन्छ । सडक दायाँबायाँका प्रत्येक घरका पर्खालहरू रङ्ग्याइएका छन् । तर, एउटै होइन । टोलैपिच्छे फरक फरक रङ लगाइएका छन् ।

कतै हरियो, कतै गुलाबी, कतै रातो, कतै आकाशे, कतै निलो रंगहरूले बस्ती मनमाेहक बनाएकाे छ । टोलका गल्लीदेखि सडक छोएका घरका पर्खालहरू रङ्ग्याइएका छन् । टोलका मुख्यसडक मात्रै होइनन्, भित्री स–साना गल्लीहरू पनि उसैगरी रङ्ग्याइएको छ ।

यी सबै टोल काठमाडौं महामनगरपालिकाको मुख्य सहरी क्षेत्र भनेर चिनिने वडा नम्बर १० मा पर्छन् । वडा कार्यालयले नीति कार्यक्रममै पारेर बजेट विनियोजन गरेपछि करिब ६ महिनादेखि यी टोल यस्ता रङ्गिन देखिएका हुन् ।

फरक-फरक रङले टोलको पहिचान अलग बनाएको छ भने बस्ती र सडक मनमोहक देखाउन पनि मद्दत गरेको छ ।

स्थानीय भन्छन् – ‘रङले चिनाउँदैछ टोल’

थापा गाउँका किराना पसले सुबोध सिंह भन्छन् ‘वडाले नै हाम्रो टोलसँग सुझाव मागेर रङ लगाउन थालेको हो । अहिले टोलहरू रङबाटै चिनिन्छन् ।’ सिंहले भनेजस्तै मध्यबानेश्वरको बाटो हुँदै अनामनगरसम्म निस्कने भित्री सडक र साना गल्लीहरूमा फिक्का हरियो रङ लगाइएको छ ।

उनले रङका कारण टोलको सरसफाइमा समेत बल पुगेको बताउँछन् । मध्यबानेश्वर क्षेत्रका बासिन्दा रजनीकुमारी महर्जन भन्छिन् ‘रङ लगाएकाले टोल नै सफा देखिएको छ । पहिले पहिले घरको पर्खालमा पनि पोस्टर टाँस्न आउँथे, अहिले टाँस्न पाइँदैन । परबाट हेर्दा पनि टोल चिनिने भएको छ ।’

उनले आफ्नो घर क्षेत्रमा लगाएको रंगअनुसार टोलमा राम्रो काम लागि प्रतिस्पर्धा बढ्ने सुनाइन् । रङ लगाइएको मात्रै होइन, टोलबाट मुलबाटोमा निस्कने स्थानमा गेट पनि राखिएको उनले सुनाइन् ।

वडाको बजेटबाट रङ

चालु आर्थिक वर्षको प्रारम्भमै १० नम्बर वडा कार्यालयले वार्षिक बजेट बनाउँदा ४० देखि ५० लाख रुपैयाँ, रङरोगनका लागि छुट्याएको थियो । त्यसपछि टोलबासीहरूसँग कुन रङ लगाउने भनेर सोध्ने काम गरिएको जनप्रतिनिधिहरू बताउँछन् ।

वडासदस्य नरोज अर्याल भन्छन् ‘हामीले एउटा टोललाई कस्तो रंग लगाउने भनेर छलफल गरेर उपभोक्ता समिति गठन गर्छौं । टोलले छलफलपछि रङ कुन लगाउने भन्छ, त्यही लगाउन समितिमार्फत काम गर्छौं ।’

उनका अनुसार यसो गर्नुको पछाडि टोलबासीमा आफ्नो टोलको अपनत्व बढाउनु हो । ‘हुन त यो ब्युटिफिकेसनको काम हो, तर यसले टोलबासीहरूमा एक खालको अपनत्व पनि हुन्छ, हेर्दा पनि राम्रो देखिन्छ,’ अर्याल भन्छन् । उनले चालु आर्थिक वर्षभित्र वडाका सबै टोल टोलबासीको रोजाइमा रङ्ग्याइने जानकारी दिए ।

अर्का वडासदस्य सनिस तण्डुकार टोलबासीको प्रत्यक्ष सहभागितामा उपभोक्ता समितिमार्फत काम भइरहेको बताउँछन् । कतिपयले यसलाई वडा कार्यालयले बजेट सिध्याउन गरेको भनेर आलोचना पनि गरेका छन् । तर, तण्डुकार यसको खण्डन गर्छन् । उनी भन्छन्, ‘खर्च गर्नको लागि मात्रै होइन, सौन्दर्यको लागि पनि यो काम गरिएको हो ।’

वडाले पहिलोपटक रङ लगाइदिएको बताउने वडासदस्य नरोज अर्याल पछिपछि पुनः लगाउनुपर्दा स्थानीय नै अघि सर्ने बताउँछन् । ‘हामीले सुरुवात गरेका हौं । रङ खुइलिएपछि स्थानीयबासी मिलेर फेरि लगाउनुहुन्छ,’ अर्यालले भने ।

काठमाडौं महानगरपालिका नम्बर वडा १० ले सुरु गरेको टोल रङ्ग्याउने अभियान अरु वडाले पनि पछ्याउन थालेका छन् । ३१ नम्बर वडा क्षेत्रमा पर्ने आलोकनगर, शान्तिनगर क्षेत्रमा पनि यस्तै अभ्यास हुन थालेको छ ।