युनुसको निवास बाहिर किन हुँदैछ प्रदर्शन ?

२१ माघ, काठमाडौं। बंगलादेशमा शेख हसिनाको बहिर्गमनपछि पनि विद्यार्थीहरूको आक्रोश साम्य भएको छैन। आइतबार अबेर राति ‘जुलाई विद्रोह’ का प्रदर्शनकारीहरू आफ्ना माग राख्न अन्तरिम सरकारका प्रमुख मोहम्मद युनुसको निवासबाहिर पुगे।

विद्यार्थी आन्दोलनका क्रममा घाइते भएका प्रदर्शनकारीहरूलाई उचित उपचार, पुनर्वास र आधिकारिक मान्यता दिइनुपर्ने माग प्रदर्शनकारीहरूको रहेको छ।

शनिबारदेखि सुरु भएको यो प्रदर्शनमा सहभागीहरूले आइतबार बेलुका प्रमुख सल्लाहकार मोहम्मद युनुसको निवास स्टेट गेस्ट हाउसतर्फ जाने प्रयास गरेका थिए । तर सुरक्षाकर्मीहरूले उनीहरूलाई बाटोमै रोकिदिए ।

त्यसपछि प्रदर्शनकारीहरू त्यहीँ धर्ना बसे। ढाका ट्रिब्युन पत्रिकाका अनुसार, प्रदर्शनकारी अमिनुल इस्लाम इमानले पत्रकारहरूलाई भने, ‘यो सरकार जुलाई आन्दोलनमा घाइते भएका र मारिएका व्यक्तिहरूको रगतमा बनेको हो।’

किन उठिरहेका छन् प्रश्न ?

आइतबार राति प्रदर्शनकारीहरू अन्ततः सुरक्षा घेरा तोड्दै मोहम्मद युनुसको निवाससम्म पुग्न सफल भए। सरकारको आश्वासनपछि सोमबार बिहान प्रदर्शनकारीहरूले धर्ना अन्त्य गरेका छन्।

भेदभाव-विरोधी विद्यार्थी आन्दोलनका केन्द्रीय संयोजक हसनात अब्दुल्लाहले अबेर राति प्रदर्शनकारीहरूसँग भेट गरे। घाइते प्रदर्शनकारी मुनीर हसनका अनुसार, हसनातले केही मागहरू यसै हप्ताभित्र र बाँकी मागहरू आउँदा दिनमा पूरा गरिने आश्वासन दिएका छन्। उनले आगामी कदम सरकारको आश्वासन र काममा निर्भर रहने प्रतिक्रिया दिए ।

प्रदर्शनकारीहरूले सुरुमा सरकारको लिखित प्रतिबद्धता नआएसम्म आन्दोलन नरोकिने बताएका थिए। सँगै, उनीहरूले प्रमुख सल्लाहकारका प्रतिनिधिसँग भेट्ने माग पनि राखेका थिए।

अर्कोतर्फ, प्रमुख सल्लाहकार मोहम्मद युनुसलाई लिएर पनि विभिन्न प्रश्नहरू उठ्न थालेका छन्।

बंगलादेश नेसनलिस्ट पार्टी (बीएनपी) का कार्यकारी अध्यक्ष तारिक रहमानले सुधारसम्बन्धी वार्ता रोकिएमा तानाशाही शक्तिहरूले फाइदा उठाउने चेतावनी दिएका छन्।

‘यदि सुधारसम्बन्धी छलफल अघि बढेन भने देश गम्भीर संकटमा पर्नेछ,’ उनले भने ।

आइतबार ढाकामा बीएनपीको एक कार्यक्रमलाई भर्चुअल रूपमा सम्बोधन गर्दै तारिक रहमानले मोहम्मद युनुसको नाम नलिइकनै भने, ‘जसलाई सुधारको जिम्मेवारी दिइएको छ, उनले यसलाई अघि बढाउनुपर्छ, किनभने जनताको बहुमत उनीहरूको पक्षमा छ।’

तारिक रहमानले कुनै पनि सुधार लागू गर्नुअघि निर्वाचन आवश्यक रहेको बताए। ‘यदि जनता बीएनपीलाई शासनको अवसर दिन्छन् भने हामी सुधारका लागि गरेका प्रतिबद्धताहरू पूरा गर्नेछौं,’ उनले भने।

के भन्छन् युनुस ?

केही दिनअघि, मोहम्मद युनुसले दावोसमा वर्ल्ड इकोनोमिक फोरमका क्रममा बंगलादेशको अवस्थाबारे विभिन्न मिडियासँग छलफल गरेका थिए।

फाइनान्सियल टाइम्ससँगको विशेष अन्तर्वार्तामा उनले भनेका थिए, ‘देशमा सबै सुधारहरू तत्काल लागू गर्न सकिँदैन। विद्यार्थीहरूले आफ्नै राजनीतिक दल बनाउन सक्छन्।’

युनुसका अनुसार अन्तरिम सरकारले सुधारका लागि १५ वटा आयोगहरू गठन गरिसकेको छ, जसमा निर्वाचन प्रक्रिया सुधार पनि पर्छ । ‘यी आयोगहरूको प्रतिवेदन आएपछि र सहमति भएपछि मात्र सुधारहरू कार्यान्वयन गर्न सकिन्छ,’ उनले भने।

उनका अनुसार, चुनावअघि नै सबै सुधारहरू लागू गर्न कठिन छ, त्यसका लागि थप ६ महिनाको समय आवश्यक छ। ‘निर्वाचन यो वर्षको अन्त्यसम्म हुनेछ र म देशको एकता जोगाउन प्रयास गरिरहेको छु,’ उनले भने।

‘जुलाई आन्दोलन’ मा संलग्न विद्यार्थीहरूले राजनीतिक दल गठन गर्न सक्ने संकेत युनुसले गरेका छन्।

‘मन्त्रिपरिषद् गठन हुँदा मैले तीन जना विद्यार्थीलाई मन्त्रिपरिषद्‌मा समावेश गरेको थिएँ। यदि उनीहरूले देशको भविष्य निर्माण गर्न सक्छन् भने उनीहरू मन्त्रिपरिषद्‌मा बसेर निर्णय लिन पनि सक्छन् भन्ने मेरो भनाइ थियो। उनीहरू अहिले राम्रो काम गरिरहेका छन्,’ युनुसले भने।

विद्यार्थीहरूले आफ्नै राजनीतिक दल बनाउने प्रस्ताव गरेको र यसका लागि अवसर मागेको बताए युनुसले बताए।

विद्यार्थीलाई आफ्नो जवाफबारे उल्लेख गर्दै युनुसले भने, ‘पूरा देशले तपाईंहरूलाई चिन्छ, त्यसैले अवसर लिनुहोस्। तर दल बनाउने क्रममा विभाजनको जोखिम पनि रहन्छ, किनभने राजनीति निकै जटिल छ र विभिन्न दलका नेताहरूले उनीहरूलाई प्रभावित गर्न खोज्नेछन्।’

यद्यपि, बंगलादेशको राजनीतिक वातावरणमा विद्यार्थी नेताहरूले आफूलाई कति स्थिर राख्न सक्छन् भन्नेमा युनुसले संशय व्यक्त गरे। ‘यो एउटा अवसर हो, जसलाई लिनैपर्ने हुन्छ। विद्यार्थीहरू तयार छन्, उनीहरू प्रचार गरिरहेका छन् र देशभर भ्रमण गरिरहेका छन्,’ उनले भने। बीबीसी हिन्दीबाट