एल, जी, बी, टी, आई, क्यू भनेको के हो ?

सामान्यतया प्रेम, विवाह र यौन सम्बन्धमा हाम्रो समाजको सोच संकुचित छ । समाजमा स्वीकृत सिद्धान्त अनुसार यो पुरुष र महिला बिचको मात्र कुरा हो । पुरुषको पुरुषप्रतिको प्रेम, विवाह र यौन वा महिलाको महिलाप्रतिको प्रेम, विवाह र यौन सम्पर्कलाई हाम्रो समाजमा अझै पनि स्वीकार गरिएको छैन ।

२०८० जेठमा सर्वोच्च अदालतले समलिङ्गी विवाहको अस्थायी विवाह दर्ता गरिदिन सरकारका नाममा अन्तरिम आदेश दिएको थियो । अदालतको यही आदेशका आधारमा नवलपरासीका सुरेन्द्र पाण्डे र लमजुङका माया भनेर चिनिने रामबहादुर गुरुङबीचको विवाहलाई नेपालको स्थानीय प्रशासनले दर्ता भएको थियो ।

लैङ्गिक तथा यौनिक अल्पसंख्यकभित्र विविधता भएका मानिसहरू छन् । त्यस्ता फरक-फरक पहिचान भएकाहरूलाई अङ्ग्रेजीमा लेस्बियन, गे, बाइसेक्सुअल, ट्रान्सजेन्डर, इन्टर सेक्स र क्विअर भन्ने गरिन्छ । उनीहरूको पहिचान शरीरका आधारमा फरक हुन्छ ।

लेस्बियन (समलिङ्गी महिला)

जब एक महिला अर्को एक महिलासँग मानसिक, शारीरिक, भावनात्मक र प्रेरणात्मक रूपमा आकर्षित हुन्छिन् त्यसलाई लेस्बियन अर्थात् सम लैङ्गिकता भएका महिला भनिन्छ । यसमा उनीहरू शारीरिक रूपमा महिला नै हुन्छन् । लवाइ र अन्य व्यवहारमा उनीहरू आफ्नो चाहना अनुसार पुरुषजस्तो देखिने पनि हुन सक्छन् ।

गे (समलिङ्गी पुरुष)

जब एक पुरुष अर्को पुरुषसँग नै मानसिक, शारीरिक, भावनात्मक र प्रेरणात्मक रुपमा आकर्षित हुन्छ त्यसलाई गे अर्थात् सम लैङ्गिकता भएको पुरुष भनिन्छ । यसमा पनि उनीहरू पुरुष नै देखिन्छन् । तर कतिपय भने इच्छा अनुसार महिला जस्तो देखिन पनि खोज्छन् ।

बाइसेक्सुअल (दुई लिङ्गी)

यो किसिमका व्यक्तिहरू शारीरिक रूपमा महिला वा पुरुष भएर महिला वा पुरुष वा दुवैप्रति आकर्षित हुने गर्छन् । यसमा महिला वा पुरुष दुवै हुन्छन् र उनीहरू महिला र पुरुष दुवै लिङ्गीप्रति आकर्षित हुन्छन् । र, शारीरिक रूपमा उनीहरू जे पहिचानका हुन् त्यस्तै देखिन्छन् ।

ट्रान्सजेन्डर (पारलैङ्गिक)

जब कोही जन्मिँदा बालक वा बालिका भएर जन्मिन्छ तर हुर्किँदै जाँदा आफूलाई त्यस विपरीत महिला वा पुरुष भएजस्तो महसुस हुन्छ यसलाई ट्रान्सजेन्डर महिला वा ट्रान्सजेन्डर पुरुष भनिन्छ ।

जन्मिँदा शारीरिक रूपमा बालक भएर पनि हुर्किँदा बालिकाको जस्तो रुची देखिने र बढ्दै जाँदा महिला जस्तो देखिन चाहन्छन् । उनीहरूको आकर्षण पनि पुरुषसँग नै हुन्छ । त्यस्तै बालिका भएर जन्मिए पनि पुरुषजस्तो देखिन चाहने र महिलासँग आकर्षण हुने गर्छ । उनीहरूले इच्छा अनुसार शल्यक्रिया मार्फत आफ्नो लिङ्ग परिवर्तन पनि गर्ने गर्छन्।

इन्टर सेक्स (अन्तर लिङ्गी)

जन्मिँदा दुवै वटा यौनाङ्ग( केटा र केटी वा स्पष्ट नभई) जन्मिएकालाई अन्तर लिङ्गी भनिन्छ । अन्तर लिङ्गी भित्र पनि विविधता छ । कतिको यौनाङ्ग दुवै देखिए पनि प्रजनन ग्रन्थीहरू विकसित भएको वा नभएको हुनसक्छ ।

यी मानिसहरू आफू हुर्किँदै जाँदा महिला वा पुरुष जे महसुस गर्छन् त्यसै अनुसार आफ्नो इच्छा निर्धारण गर्छन् ।

क्विअर

क्विअर भनेको एउटा यौनिक अल्पसंख्यकलाई समग्र रूपमा बुझाउने विस्तारित ‘अम्ब्रेला टर्म’ हो । जसले आफ्नो पहिचान वा शारीरिक चाहना तय गर्न सक्दैन । अर्थात् जो मानिसले आफूलाई ट्रान्सजेन्डर, लेस्बियन, गे, बाइसेक्सुअल वा इन्टर सेक्स भनेर यकिन गर्न सक्दैनन् वा चाहँदैनन् उनीहरू आफूलाई क्विअर भन्न रुचाउँछन् ।

क्विअरको क्यूलाई क्वेस्चन अर्थात् प्रश्न भनेर पनि बुझिन्छ । अर्थात् जसको मनमा आफ्नो पहिचान र शारीरिक चाहनालाई लिएर थुप्रै प्रश्न छ उसले आफूलाई क्विअर भनेर चिनाउँछ ।