सुध्रियो तथ्यांक, सुध्रिएन बजार

२६ फागुन, काठमाडौं । नेपाल राष्ट्र बैंकले सोमबार सार्वजनिक गरेको चालू आर्थिक वर्षको सात महिनाको तथ्यांकले मुलुकको बहद् अर्थशास्त्रीय तथ्यांकहरू निकै बलिया देखिए पनि बजारमा मागको अवस्थामा भने मन्दी नै देखिएको छ ।

मूल्यवृद्धि, विदेशी मुद्रा सञ्चिति, ब्याजदर, भुक्तानी सन्तुलनलगायत तथ्यांकहरू झनै सुदृढ भएका छन् भने खासगरी बजारमा मागको अवस्था देखाउने आयात, कर्जाको विस्तारलगायत तथ्यांक भने कमजोर नै देखिन्छन् ।

चालू आर्थिक वर्षको सात महिनामा वार्षिक विन्दुगत उपभोक्ता मुद्रास्फीति ४.१६ प्रतिशत रहेको छ, अघिल्लो वर्षको सोही महिनामा यस्तो मुद्रास्फीति ५.०१ प्रतिशत रहेको थियो । यस अवधिमा खाद्य तथा पेय पदार्थ समूह तथा गैर–खाद्य तथा सेवा समूह दुवैको मुद्रास्फीति नियन्त्रणमा देखिन्छ ।

तर, घ्यू तथा तेल उप–समूहको मूल्यवृद्धि औसतभन्दा निकै बढी १२.८० प्रतिशत भएको छ भने दाल तथा गेडागुडीको ९.०६ प्रतिशत पुगेको छ ।

यस अवधिमा विप्रेषण आप्रवाह ७.३ प्रतिशतले वृद्धि भई ९ खर्ब पुगेको छ । अघिल्लो वर्षको सोही अवधिमा विप्रेषण आप्रवाह १८.८ प्रतिशतले बढेको थियो । अमेरिकी डलरमा विप्रेषण आप्रवाह ५.३ प्रतिशतले वृद्धि भई ६ अर्ब ६५ करोड पुगेको छ । अघिल्लो वर्ष यस्तो आप्रवाह १६.४ प्रतिशतले बढेको थियो ।

२०८१ असार मसान्तमा २० खर्ब ४१ अर्ब रहेको कुल विदेशी विनिमय सञ्चिति १६.१ प्रतिशतले वृद्धि भई माघ मसान्तमा २३ खर्ब ६९ अर्ब पुगेको छ । अमेरिकी डलरमा यस्तो सञ्चिति १५ अर्ब २७ करोडबाट ११.७ प्रतिशतले वृद्धि भई १७ अर्ब ५ करोड पुगेको छ ।

आर्थिक वर्ष २०८१/८२ को सात महिनाको आयातलाई आधार मान्दा यो सञ्चितिले १७.२ महिनाको वस्तु तथा १४.४ महिनाको वस्तु तथा सेवा आयात धान्न सक्छ ।

तर, खासगरी बजारमा माग बढेको छ कि छैन भन्ने देखाउने तथ्यांक हेर्दा भने उत्साहित हुनुपर्ने अवस्था देखिन्न ।

आर्थिक वर्ष २०८१/८२ को सात महिनामा कुल वस्तु निर्यात ४६.५ प्रतिशतले वृद्धि भई १ खर्ब २७ अर्ब २० करोड पुगेको छ । तर, आयातको वृद्धिदर भने अझै पनि १० प्रतिशत मात्रै छ । यसले आन्तरिक माग अझै कमजोर रहेको देखिन्छ । खासगरी ठूलो मात्रामा निर्यात भइरहेको सोयाबिन तेलको कच्चा पदार्थ आयात बढ्दा समग्र आयातलाई भरथेग भएको छ ।

ब्याजदर घटे पनि यस अवधिमा कर्जाको विस्तार उत्साहप्रद हुन सकेको छैन । २०८१ माघमा वाणिज्य बैंकहरूको औसत आधार दर ६.४६ प्रतिशत, विकास बैंकहरूको ८.५२ प्रतिशत र वित्त कम्पनीहरूको ९.३९ प्रतिशत रहेको छ । २०८० माघमा वाणिज्य बैंकहरूको औसत आधार दर ९.०६ प्रतिशत, विकास बैंकहरूको ११.१३ प्रतिशत र वित्त कम्पनीहरूको १२.७० प्रतिशत रहेको थियो ।

तर, यो अवधिमा बैंक तथा वित्तीय संस्थाहरूबाट निजी क्षेत्रमा प्रवाहित कर्जा २ खर्ब ८३ अर्ब ४६ करोड अर्थात् ५.६ प्रतिशतले मात्रै बढेको छ । अघिल्लो वर्षको सोही अवधिमा यस्तो कर्जा रु. १ खर्ब ९७ अर्ब २१ करोड अर्थात् ४.१ प्रतिशतले बढेको थियो । वार्षिक बिन्दुगत आधारमा २०८१ माघ मसान्तमा बैंक तथा वित्तीय संस्थाहरूबाट निजी क्षेत्रतर्फ प्रवाहित कर्जा ७.३ प्रतिशतले बढेको छ ।

यस अवधिमा बैंक तथा वित्तीय संस्थाहरूमा रहेको निक्षेप २ खर्ब ४५ अर्ब ३४ करोड (३.८ प्रतिशत) ले बढेको छ । अघिल्लो वर्षको सोही अवधिमा यस्तो निक्षेप ३ खर्ब ९७ अर्ब २० करोड (७.० प्रतिशत) ले बढेको थियो ।

त्यस्तै, आर्थिक वर्ष २०८१/८२ को ७ महिनामा विस्तृत मुद्राप्रदाय पनि लक्ष्यको अत्यन्तै कम ४.४ प्रतिशतले बढेको छ । अघिल्लो वर्षको सोही अवधिमा उक्त मुद्राप्रदाय ७.० प्रतिशतले बढेको थियो ।

यो पनि पढ्नुहोस

निजी क्षेत्रले सवा खर्ब अनुमान गरेको आईटी निर्यात किन देखिँदैन राष्ट्र बैंक तथ्यांकमा ?