सिंगापुरका प्रधानमन्त्रीको चेतावनी : ट्रम्प नीतिले विश्व अशान्त हुन्छ, साना देश जोखिममा छन्

२४ चैत, काठमाडौं । सिंगापुरका प्रधानमन्त्री लरेन्स वोङले वैश्विक अस्थिरता र व्यापार तनावबीच थप आर्थिक धक्का खेप्न तयार रहनुपर्ने चेतावनी दिएका छन् ।

शुक्रबार युट्युबमार्फत सार्वजनिक गरिएको एक सन्देशमा अर्थशास्त्री समेत रहेका प्रधानमन्त्री वोङले भने, ‘हामीले पहिले चिनेको शान्त र स्थिर विश्व चाँडै फर्किने छैन।’

उनको अभिव्यक्ति अमेरिकी राष्ट्रपति डोनाल्ड ट्रम्पले बुधबार विश्वभरका व्यापार साझेदारहरूमा कठोर भन्सार शुल्क लगाउने निर्णयपछि आएको हो। यस कदमपछि प्रभावित मुलुकहरूले प्रतिशोधस्वरूप विभिन्न प्रतिक्रिया जनाएका छन्।

संकटमा साना राष्ट्र

प्रधानमन्त्री वोङले भने, ‘हामी मानसिक रूपमा तयार हुनुपर्छ। जोखिम वास्तविक छन् र जोखिम धेरै उच्च छ। हामी ढुक्क भएर बस्न मिल्दैन।’

तर उनले आश्वस्त पार्दै भने, ‘यदि सिंगापुर दृढ, एकताबद्ध र सतर्क रहन सक्छ भने हामी यो अशान्त विश्वमा पनि टिक्न सक्छौं।’

उनले हालको अवस्थालाई ‘पूर्ण व्यापार युद्धतर्फ अग्रसर भइरहेको संकटग्रस्त विश्व’ भनेर परिभाषित गरे।

वैश्विक संस्थाहरू कमजोर, स्वार्थ आधारित निर्णय हावी

वोङले भने, ‘संसारभर अन्तर्राष्ट्रिय संस्था र मान्यता कमजोर भइरहेका छन्। देशहरूले आफ्नो स्वार्थ मात्र हेरेर निर्णय लिने, दबाब वा शक्तिको प्रयोग गर्ने सम्भावना बढ्दैछ – यो आजको कठोर यथार्थ हो।’

उनले थपे, ‘हामी सतर्क रहनेछौं। हामी आफ्ना क्षमता अभिवृद्धि गर्नेछौं र समान सोच भएका राष्ट्रहरूसँग सहकार्य बलियो बनाउनेछौं।’

सिंगापुर अन्य धेरै देशभन्दा तयार अवस्थामा रहेको उनले जिकिर गरे । यसका पछाडि सिंगापुरको सञ्चित कोष, आन्तरिक एकता र दृढ इच्छाशक्तिलाई उनले हकदार मानेका छन् ।

‘ट्रम्पले नियममा आधारित व्यापार प्रणालीलाई चुनौती दिए’

प्रधानमन्त्री वोङले केहीले अघिल्लो पटक आफ्ना मूल्यांकनमाथि प्रश्न उठाएको स्मरण गर्दै भने, ‘अब शंका गर्ने ठाउँ छैन। अमेरिका अहिले जुन बाटोमा लागेको छ, त्यसले स्पष्ट रूपमा पुरानो नियम आधारित वैश्विक व्यापार प्रणालीको अन्त्यको संकेत गर्छ।’

दशकौँसम्म अमेरिका नै स्वतन्त्र व्यापारको प्रवर्तक रहेको उल्लेख गर्दै उनले भने, ‘बहुपक्षीय व्यापार प्रणाली निर्माणमा अग्रसर रहँदै आएको थियो, जसले नियम र मान्यतामा आधारित व्यापार सम्भव बनायो।’

पछिल्लो परिवर्तनप्रति चिन्ता व्यक्त गर्दै उनले भने, ‘डब्लूटीओ प्रणालीले विश्वभर, अमेरिकामा समेत स्थायित्व र समृद्धि ल्यायो ।’

तर अहिले ट्रम्प प्रशासनले ‘देश–देशको हिसाबले पारस्परिक कर’ लगाउने नयाँ नीति लिनु डब्लूटीओको आधारभूत ढाँचाको पूर्ण अस्वीकार रहेको प्रधानमन्त्री वोङले टिप्पणी गरे ।

साना देशलाई दीर्घकालीन चुनौती बढी

हाल सिंगापुर न्यूनतम १० प्रतिशत करको श्रेणीमा परेको छ, जसले तत्काल प्रत्यक्ष असर नपरे पनि दीर्घकालीन असर गम्भीर हुने वोङले चेतावनी दिए।

‘यदि अन्य देशहरूले पनि यही बाटो पछ्याए भने, साना राष्ट्रहरूजस्तै हामी थिचिने, अलग्गिने र पछाडि पारिने जोखिममा पर्न सक्छौं,’ उनले भने।

उनले सन् १९३० को दशक सम्झाउँदै थपे, ‘त्यो समय व्यापार युद्धले सशस्त्र द्वन्द्वतर्फ उन्मुख भई दोस्रो विश्वयुद्धतर्फ लम्किएको थियो।’

प्रधानमन्त्री वोङको सन्देशले सिंगापुरजस्ता साना, खुला अर्थतन्त्र भएका राष्ट्रहरूका लागि आगामी दिन चुनौतीपूर्ण हुने संकेत गरेको छ।