जापानका विद्यालयमा बच्चालाई कसरी शिष्ट र कृतज्ञ बन्न प्रेरित गरिन्छ ?

मान्छेमा शिष्टता, विनम्रता र कृतज्ञता कस्तो हुनुपर्छ भनेर जापानीहरूको उदाहरण दिने गरिन्छ । भनिन्छ, जापानको पारिवारिक संस्कारले उनीहरूलाई यस्तो बनाएको हो । साथै विद्यालयमा पनि बालबालिकालाई यस्तै कुराहरूमा अभ्यस्त गराइन्छ ।

सामूहिकताको भावना

जापानी संस्कृतिमा व्यक्ति भन्दा सामूहिकतालाई प्राथमिकता दिइन्छ । बालबालिकालाई सानैदेखि समूहमा काम गर्ने, अरूसँग सहकार्य गर्ने र सामूहिक हितलाई प्राथमिकता दिने शिक्षा दिइन्छ ।

विद्यालयमा समूहगत गतिविधिहरू, जस्तै कक्षा सफा गर्ने, खाना वितरण गर्ने र टोलीमा परियोजना सम्पन्न गर्ने, मार्फत बालबालिकाले सामूहिक जिम्मेवारी सिक्छन् । उदाहरणका लागि, जापानी विद्यालयहरूमा ‘सोउजी’ हुन्छ । यो भनेको सफाई गर्ने समय हो । यसमा विद्यार्थीहरूले कक्षा र विद्यालय परिसर सफा गर्छन् । यो कार्यले उनीहरूलाई आफ्नो वातावरणप्रति जिम्मेवार हुन र सहकार्यको महत्व बुझ्न सिकाउँछ ।

शिष्टाचार र सम्मान

जापानी संस्कृतिमा शिष्टाचारलाई अत्यन्त महत्व दिइन्छ । बालबालिकालाई सानैदेखि अरूलाई सम्मान गर्ने, ठूलालाई झुकेर अभिवादन गर्ने र विनम्र भाषा प्रयोग गर्ने सिकाइन्छ । उदाहरणका लागि, जापानी भाषामा ‘केइगो’ (सम्मानजनक भाषा) को प्रयोग शिक्षक, अभिभावक र अरूसँग कुरा गर्दा अनिवार्य मानिन्छ ।

विद्यालयमा शिक्षकहरूले बालबालिकालाई कसरी विनम्रतापूर्वक कुरा गर्ने, धन्यवाद दिने र माफी माग्ने सिकाउँछन् । यो शिष्टाचारले बालबालिकालाई सामाजिक सम्बन्धमा संवेदनशील र सम्मानजनक बनाउँछ।

आत्म-अनुशासन र जिम्मेवारी

जापानी बालबालिकालाई आत्म–अनुशासन र व्यक्तिगत जिम्मेवारी सिकाउन विशेष जोड दिइन्छ । सानैदेखि उनीहरूलाई आफ्नो सामान व्यवस्थित गर्ने, समयमा काम सम्पन्न गर्ने र आफ्नो गल्ती स्वीकार गर्न सिकाइन्छ । उदाहरणका लागि, जापानी विद्यालयहरूमा विद्यार्थीहरूले आफ्नो किताब, झोला र जुत्ता व्यवस्थित रूपमा राख्छन् ।

सामाजिक सद्‍भाव

जापानी संस्कृतिको आधारभूत सिद्धान्त सद्भाव हो । बालबालिकालाई झगडा वा विवादबाट बच्न र सामाजिक सद्‍भाव कायम राख्न सिकाइन्छ । विद्यालयमा शिक्षकहरूले बालबालिकालाई कसरी मेलमिलाप गर्ने, अरूको भावनालाई बुझ्ने र सम्झौता गर्ने भनेर सिकाउँछन् ।

परम्परा र संस्कृतिप्रति सम्मान

जापानी बालबालिकालाई आफ्नो परम्परा, संस्कृति र इतिहासप्रति गर्व गर्न सिकाइन्छ । विद्यालयमा नैतिक शिक्षाका कक्षाहरू हुन्छन्, जहाँ उनीहरूलाई जापानी मूल्य–मान्यता, कृतज्ञता, धैर्य र मेहनत सिकाइन्छ । यस्तै, चाडपर्वहरू र परम्परागत कला (चिया समारोह, क्यालिग्राफी) मा सहभागी गराएर उनीहरूलाई आफ्नो सांस्कृतिक पहिचानप्रति सचेत बनाइन्छ । यो शिक्षाले उनीहरूलाई आफ्नो समुदाय र संस्कृतिप्रति जिम्मेवार बनाउँछ ।

प्रकृतिप्रति प्रेम र जिम्मेवारी

जापानी संस्कृतिमा प्रकृतिसँगको सम्बन्धलाई विशेष महत्व दिइन्छ । बालबालिकालाई प्रकृतिको संरक्षण र सम्मान गर्न सिकाइन्छ । विद्यालयमा प्रकृति शिक्षामार्फत उनीहरूलाई वातावरण संरक्षण, रिसाइक्लिंग र प्राकृतिक सौन्दर्यको कदर गर्न सिकाइन्छ ।