शेयर बजार

बुल मार्केट

कम्पनीको मूल्यमा लगातारको वृद्धि, एक्सचेन्जका परिसूचकमा देखिएको निरन्तर वृद्धि, लगानीकर्ताहरूको सम्पत्तिमा भएको वृद्धि, लगानीकर्ताको उत्साह, अर्थतन्त्रप्रतिको विश्वास बुल मार्केटको विशेषता हो । बुल मार्केटको समयमा प्रायः सबै कम्पनीका शेयरको मूल्य बढ्छ ।

समग्र आर्थिक अवस्था र कम्पनीको नाफामा लगानीकर्ताहरूको दृष्टिकोण सकारात्मक हुन्छ । यस किसिमको अनुकूल भावनाले भविष्यमा लाभको अपेक्षा गर्दै लगानीकर्ताहरूलाई शेयरहरू किन्न र होल्ड गर्न पे्ररित गर्छ । बुल मार्केट प्रायः आर्थिक विस्तार, न्यून बेरोजगारी र कम्पनीहरूले राम्रो आम्दानी गरेको समयमा देखा पर्छ ।

शेयर मूल्यको तीव्र वृद्धिले लगानीकर्तामा आत्मविश्वास बढाउँदै लैजान्छ । आत्मविश्वास बढ्दै जाँदा लगानीकर्तामा लालच पनि बढ्दै जान्छ, कम्पनीका शेयरको मूल्य अधिक हुन थाल्छ । बजारको पछिल्लो न्यूनतम विन्दुबाट २० प्रतिशतले बढेमा वा दुई महिनासम्म लगातार बढेमा बुल मार्केट भनिन्छ ।

नेपालमा बुल मार्केटको इतिहास

१. पहिलो बुल–May 1998 – Nov. 2000 (३० महिना)
२. दोस्रो बुल– Apr. 2004 – Aug. (५२ महिना)
३. तेस्रो बुल–Mar. 2012 – Jul. 2016 (५२ महिना)
४. चौथो बुल– Nov. 2019 – Aug. 2021  (२० महिना)

विशेषताः सम्पत्तिको बढ्दो मूल्य, लगानीकर्ताको आशावाद र अर्थतन्त्रमा विश्वास बुल मार्केटको विशेषता हो । स्टक मूल्य माथि जान्छ, भविष्यमा अझै वृद्धि हुन्छ भन्ने लगानीकर्ताको विश्वास हुन्छ ।

लगानीकर्ताको व्यवहारः बुल मार्केटमा लगानीकर्ताहरू सामान्यतया शेयरहरू किन्न र भविष्यको लाभको आशमा होल्ड गर्न इच्छुक हुन्छन् ।

आर्थिक सन्दर्भः बुल मार्केट प्रायः आर्थिक विस्तार, न्यून बेरोजगारी र कम्पनीले उच्च आय गरिरहेको बेलामा देखा पर्छ ।

बियर मार्केट

सामान्यतया बजारको पछिल्लो उच्च विन्दुबाट २० प्रतिशतभन्दा बढीले घटेमा वा दुई महिनासम्म लगातार सूचीकृत कम्पनीको मूल्यमा गिरावट आएमा नेप्से परिसूचक लगातार घटेमा यस्तो अवस्थालाई बियर मार्केट भनिन्छ । यो व्यापक निराशा, लगानीकर्ताहरूको आत्मविश्वासमा कमी र समग्र आर्थिक अवस्थामा ह्रास भएको समयमा देखा पर्छ ।

बियर मार्केटमा स्टकको मूल्य घट्छ र लगानीकर्ताहरू घाटा सीमित गर्न थाल्छन् । यो गिरावट आर्थिक मन्दी, उच्च बेरोजगारी, कम्पनीको आयमा गिरावट वा लगानीकर्ताको मनोभाव कमजोर बनाउने अन्य कारणहरूबाट प्रभावित हुन्छ । बियर मार्केट लगानीकर्ताका लागि चुनौतीपूर्ण हुनसक्छ । उनीहरूले पूँजी जोगाउन र अशान्त वित्तीय वातावरणबाट पार पाउन रक्षात्मक रणनीति अँगाल्नुपर्छ ।

नेपालमा बियर मार्केटको इतिहास

१. पहिलो बियर – Dec. 2000 – Mar. 2004 (३९ महिना)
२. दोस्रो बियर – Sep. 2008 – Feb. 2012 (४१ महिना)
३. तेस्रो बियर –Aug. 2016 – Oct. 2019 (३८ महिना)
४. चौथो बियर – Sep. 2021 – Oct. 2023  (Running)

विशेषताः सूचीकृत कम्पनीको घट्दो मूल्य, निराशा र अर्थव्यवस्थामा विश्वासको कमि बियर मार्केटको विशेषता हो । यसमा स्टकको मूल्य घट्छ र आर्थिक सम्भावना बारे अनिश्चितता बढ्दै जान्छ ।

लगानीकर्ताको व्यवहारः बियर मार्केटमा लगानीकर्ताले घाटा सीमित गर्न वा थप गिरावटबाट बच्न शेयर बेचेर बजारबाट बाहिरिन सक्दछन् ।

आर्थिक सन्दर्भः बियर मार्केट प्रायः आर्थिक मन्दी, उच्च बेरोजगारी र कम्पनीहरूको घट्दो नाफासँग जोडिएको हुन्छ ।