शेयर बजार

नेपाली शेयर बजारले इतिहासमा साना–ठूला गिरावट भोगेको छ । यहाँ केही उल्लेखनीय क्र्यासहरूको चर्चा गरिएको छ ।

१. सन् २००८ वैश्विक वित्तीय संकटः सन् २००८ को विश्वव्यापी वित्तीय संकटले नेपाल सहित विश्वभरका शेयर बजारलाई असर गरेको थियो । त्यसबेला नेप्सेमा सूचीकृत शेयरको मूल्यमा तीव्र गिरावटको अनुभव गरिएको थियो । धेरै लगानीकर्ताले घाटा व्यहोरेका थिए । बजार पुरानो स्थितिमा फर्किन धेरै वर्षसम्म पर्खिनु परेको थियो । लगभग ४२ महिनाको अवधिमा नेप्से ११७५ को विन्दुबाट २९२ विन्दुसम्म झरेको थियो ।

२. सन् २०१५ को भूकम्पः वैशाख २०७२ (अप्रिल २०१५) नेपालमा विनाशकारी भूकम्प गएको थियो । यस प्राकृतिक प्रकोपले नेपाली अर्थतन्त्र र शेयर बजारमा नकारात्मक प्रभाव पारेको थियो । लगानीकर्ताको मनोबल गिरेको थियो र शेयरको भाउ निरन्तर ओरालो लागेको थियो । लगभग ४२ दिनको अवधिमा नेप्से ९५० को विन्दुबाट घटेर ८४० विन्दुसम्म झरेको थियो ।

३. भारतीय विमुद्रीकरणः नोभेम्बर २०१६ मा भारतले विमुद्रीकरण नीति लागू गरेको थियो । यसबाट नेपालको शेयर बजार पनि प्रभावित भएको मानिन्छ । मुद्रा परिचलनमा आएको अचानक परिवर्तन र आर्थिक अनिश्चितताले नेप्सेमा गिरावट आएको हो । लगभग ३९ महिनाको अवधिमा नेप्से १८८८ को विन्दुबाट घटेर ११०० विन्दुसम्म ओर्लिएको थियो ।

४. कोभिड–१९ को महामारीः सन् २०१९ को अन्त्यबाट सुरु भएर २०२० सम्म जारी रहेको विश्वव्यापी कोभिड–१९ महामारीले नेपाललगायत विश्वभरका शेयर बजारहरूमा गम्भीर असर पारेको थियो । नेप्सेमा महामारीको प्रारम्भिक चरणहरूमा स्टक मूल्य घटेको थियो । यद्यपि नेप्से लगायत धेरै शेयर बजारहरू २०२० को उत्तराद्र्धमा द्रुत गतिमा बढेका थिए । त्यतिबेला लगभग ११९ दिनसम्म नेप्से १६६७ को विन्दुबाट ११५० विन्दुसम्म झरेको थियो ।

५. तरलता संकटः सन् २०२० मा नेपालको बैंकिङ क्षेत्रले तरलता संकटको सामना गर्दा शेयर बजारमा असर परेको थियो । तरलता समस्या, कोभिड–१९ महामारीसँग सम्बन्धित आर्थिक अनिश्चिततासँगै नेप्सेमा गिरावट आएको थियो । लगभग ७९१ दिनको गिरावटमा नेप्से ३२२७ को विन्दुबाट घटेर आजको दिनसम्ममा १८०० देखि २२०० को सेरोफेरोमा बसिरहेको छ ।

शेयर बजारको गिरावट स्वाभाविक घटना हो । शेयर बजारले विगतमा धेरै पटक साना–ठूला गिरावट र सुधार देखेको छ । लगानीकर्ताहरूले गहिरो अनुसन्धान गर्न, आफ्नो पोर्टफोलियोमा विविधता ल्याउन र बजार उतारचढावको प्रभावलाई कम गर्न दीर्घकालीन लगानीमा जोड दिनुपर्छ ।