बालबालिकालाई कसरी असल बनाउने ? अभिभावकका लागि २५ नियम

भनिन्छ, बच्चालाई हुर्काउनु कुनै बच्चाको खेल होइन । यो फरक किसिमको जिम्मेवारी र कला पनि हो । बच्चालाई कसरी हुर्काउने भन्ने कुराले नै उनीहरुको सुदूर भविष्यको रेखांकन गर्छ । त्यसैले बच्चालाई सही ढंगले हुर्काउन जरुरी छ । के हो त बच्चालाई सही ढंगले हुर्काउने तरिका ?

१ माया र सम्मान देखाउनुहोस्

बच्चाहरूलाई माया गर्नु अभिभावकको पहिलो कर्तव्य हो। उनीहरूलाई सम्मान गर्नु पनि उत्तिकै आवश्यक हुन्छ। मायाले उनीहरूलाई सुरक्षित महसुस गराउँछ भने सम्मानले आत्मसम्मान बढाउँछ।

२. समय दिनुहोस्

बच्चाहरूसँग गुणस्तरीय समय बिताउनुहोस्। उनीहरूसँग कुराकानी गर्नु, खेल्नु वा सँगै केही रचनात्मक काम गर्नुले सम्बन्ध बलियो बनाउँछ।

३. अनुशासन सिकाउनुहोस्

अनुशासन जीवनको महत्त्वपूर्ण पाठ हो। बच्चाहरूलाई सही र गलत छुट्याउन सिकाउनुहोस्, तर कठोर सजायको सट्टा प्रेम र समझदारीले बुझाउनुहोस्।

४. उदाहरण बन्नुहोस्

बच्चाहरूले सिकाइभन्दा देखाइबाट धेरै कुरा सिक्छन्। तपाईं जस्तो व्यवहार गर्नुहुन्छ, उनीहरूले त्यस्तै सिक्नेछन्। त्यसैले आफ्नो आचरणमा ध्यान दिनुहोस्।

५. धैर्य राख्नुहोस्

बच्चाहरूले गल्ती गर्छन्, जुन स्वाभाविक हो। उनीहरूसँग धैर्य राख्नुहोस् र गल्ती सुधार्ने मौका दिनुहोस्।

६. संवाद खुला राख्नुहोस्

बच्चाहरूसँग नियमित कुराकानी गर्नुहोस्। उनीहरूको कुरा सुन्नुहोस् र आफ्ना भावनाहरू पनि व्यक्त गर्नुहोस्। यसले विश्वासको वातावरण बनाउँछ। उनीहरू कुनै पनि कुरा तपाईँसँग खुलेर गर्न सक्छन् ।

७. शिक्षा र ज्ञानको महत्त्व बुझाउनुहोस्

शिक्षा बच्चाको भविष्यको आधार हो। उनीहरूलाई पढाइको महत्त्व बुझाउनुहोस् र सिक्ने वातावरण बनाइदिनुहोस्।

८. स्वतन्त्रता दिनुहोस्

बच्चाहरूलाई उमेरअनुसार स्वतन्त्रता दिनुहोस्। सबै कुरामा आफ्नो निर्णय नथोपर्नुहोस्, आफ्नै निर्णय लिन सिकाउनुहोस्, तर मार्गदर्शन पनि गर्नुहोस्।

९. सकारात्मक सोचको विकास गर्नुहोस्

बच्चाहरूलाई जीवनमा सकारात्मक दृष्टिकोण राख्न प्रेरित गर्नुहोस्। उनीहरूलाई असफलताबाट हतास हुनुहुँदैन निरन्तर प्रयास गर्नुपर्छ भनेर सिकाउनुहोस्।

१०. स्वास्थ्यमा ध्यान दिनुहोस्

बच्चाहरूको शारीरिक र मानसिक स्वास्थ्यमा ध्यान दिनुहोस्।स्वस्थ र पोसिला खाना खान दिनुहोस् । नियमित व्यायाम गर्ने र निद्रा पुग्नेगरी सुत्ने वातावरण बनाउनुहोस् ।

११. सीमा निर्धारण गर्नुहोस्

बच्चाहरूलाई स्वतन्त्रता दिनुहोस्, तर उचित सीमा पनि तोक्नुहोस्। यसले उनीहरूलाई जिम्मेवार बनाउँछ।

१२. रचनात्मकता प्रोत्साहन गर्नुहोस्

बच्चाहरूलाई चित्रकला, लेखन, संगीत वा अन्य रचनात्मक कार्यमा संलग्न गराउनुहोस्। यसले उनीहरूको कल्पनाशक्ति बढाउँछ।

१३. सामाजिक कौशल सिकाउनुहोस्

बच्चाहरूलाई अरूसँग सम्मानपूर्वक व्यवहार गर्न, सहयोग गर्न र मित्रता कायम गर्न सिकाउनुहोस्।

१४. प्रविधिको सही प्रयोग गर्न दिनुहोस्

आधुनिक युगमा प्रविधिबाट टाढा राख्न सकिँदैन। तर, यसको प्रयोगमा नियन्त्रण राख्नुहोस् र सिकाइमा जोड दिनुहोस्।

१५. संस्कार र संस्कृति सिकाउनुहोस्

बच्चाहरूलाई आफ्नो संस्कृति, परम्परा र मूल्यमान्यताबारे जानकारी दिनुहोस्। यसले उनीहरूको पहिचान बलियो बनाउँछ।

१६. आत्मविश्वास बढाउनुहोस्

बच्चाहरूलाई उनीहरूको क्षमतामा विश्वास गर्न प्रेरित गर्नुहोस्। उनीहरूको प्रयासको प्रशंसा गर्नुहोस्।