काठमाडौं । भाइरल ज्वरो भन्नाले शरीरमा भाइरल सङ्क्रमण बुझाउँछ, जुन सामान्यतया शरीरको तापक्रम अचानक वृद्धिको रूपमा देखापर्छ । कमजोर प्रतिरक्षा प्रणाली भएका बालबालिका र वृद्धलाई यसले निकै सताउने गर्छ...
कुनै कारणवश चोट लाग्दा, जनावरले टोक्दा वा कुनै धारिलो हतियारले काटेमा टिटानसको खोप लगाउने सल्लाह दिइन्छ । टिटानस ‘क्लोस्ट्रिडियम टेटानी’ नामक ब्याक्टेरियाबाट हुने गम्भीर संक्रमण हो । माटो, धूलो...
डा. प्रशान्त रिजाल बालरोग विशेषज्ञ तथा पल्मोनोलोजिस्ट
काठमाडौं । चीनमा ह्युमन मेटाप्युमो भाइरस (एचएमपीभी) नामक नयाँ संक्रमण फैलिएपछि सर्वत्र प्रश्न उठेको छ, ‘कतै यो पनि कोरोना जस्तै भयानक त हुँदैन ?’ स्वास्थ्य सङ्कटकाल नै घोषणा गर्नुपर्ने...
१७ पुस, काठमाडौं । शुक्रराज ट्रपिकल तथा सरुवा रोग अस्पतालमा मंकीपक्स (एमपक्स) संक्रमित उपचाररत दुई युवामध्ये एक जना अस्पतालबाट डिस्चार्ज भएका छन् । गत शनिबार भर्ना भएका ४४ वर्षीय...
नेपालमा मंकीपक्स अर्थात् एमपक्स एकपछि अर्को गर्दै भित्रिने क्रम देखिएको छ । यससँगै समुदायमा फैलिने जोखिम र यसबाट सावधानी अपनाउने बारेमा पनि बहस सुरु भएको छ । हुन त...
डा. शेरबहादुर पुन सरुवारोग विशेषज्ञ
सन् १९५८ मा अनुसन्धानमा राखिएका बाँदरहरुमा पहिलो पटक ‘मंकीपक्स’ भाइरस देखिएको थियो । हाल यो भाइरसको नाम परिवर्तन गरेर ‘एमपक्स’ राखिएको छ । पहिलो पटक सन् १९७० मा अफ्रिकी...
डा. शेरबहादुर पुन सरुवारोग विशेषज्ञ
शरीरका विभिन्न ठाउँमा एकपछि अर्को बिमिरा बढ्दै जान थालेपछि उनले साउदीमै एक अस्पतालमा चिकित्सकलाई पनि देखाए । शरीर तात्तिँदै गएपछि उपचारका लागि नेपालनै सहज हुने ठानेर कम्पनीमा कुराकानी गरेर...
जाडोयाम सुरु भएसँगै रुघाखोकीको समस्याले धेरैलाई सताउँछ । रुघाखोकी निको पार्न सबैजसो मानिसले औषधिको सहारा लिन्छन् । तर सामान्य रुघाखोकी लाग्दैमा औषधि सेवन गरिहाल्नु उचित नहुने चिकित्सकहरू बताउँछन् ।...
डा. अमृत भण्डारी आयुर्वेदिक चिकित्सक
डेंगु एक प्रकारको लामखुट्टेको टोकाइबाट हुने संक्रमण हो । सन् २००४ मा पहिलो पटक नेपालमा डेंगु पुष्टि भएको थियो । त्यसपछि प्रत्येक दुई-तीन वर्षको अन्तरालमा संख्यात्मक रुपमा यसको वृद्धि...
डा. शेरबहादुर पुन सरुवारोग विशेषज्ञ
संक्रामक रोग विशेषज्ञ डा.शेरबहादुर पुनका अनुसार अहिले टेकुस्थित शुक्रराज ट्रफिकल तथा सरुवारोग अस्पतालमा डेंगु संक्रमितको भिड बढ्दो छ । पछिल्लो समय डेंगुको शंका लागेर जाँच गराउन वा उपचारका लागि...
डा. शेरबहादुर पुन सरुवारोग विशेषज्ञ
प्राकृतिक विपद्का बेला महामारीजन्य रोग निम्तिन सक्छ । त्यसमा पनि संक्रामक रोगको जोखिम बढ्छ । बाढी र पहिरोले संक्रमण बनाउन सक्ने फोहोर बगाएर ल्याउने र ठाउँठाउँमा पानी जम्ने हुनाले...
डा. बाबुराम पाण्डे बालरोग विशेषज्ञ
मौसमी फेरबदलसँगै भाइरसजन्य संक्रमणका कारण रुघाखोकी र घाँटी दुख्ने समस्या देखा पर्छ । हामीकहाँ गाउँ मात्रै होइन, सहरमा पनि घाँटी दुख्दा अनावश्यक रुपमा एन्टिबायोटिक जस्ता औषधि सेवन गर्ने बानी...
डा. ढुण्डीराज पौडेल नाक, कान तथा घाँटीरोग विशेषज्ञ
सामान्यतया शरीरमा भाइरस वा ब्याक्टेरिया प्रवेश गर्दा शरीरले प्रतिक्रिया दिन्छ र शरीर तातो हुन्छ । त्यसलाई ज्वरो भनिन्छ । सामान्य ज्वरोबाट डराउनु पर्दैन, किनकि ज्वरो आउनु भनेको यसले रोगप्रतिरोधात्मक...
डा. प्रमोदकुमार साह रेसिडेन्ट चिकित्सक
लामखुट्टेको लार्भा खोजेर नष्ट गरौं भन्दाभन्दै केही दिन यता डेंगु भटाभट देखिन सुरु भइसकेको छ । ज्वरो आयो, परीक्षण गर्यो, डेंगु नै देखिने क्रम काठमाडौं तथा ललितपुरमा बढ्दो छ...
डा. शेरबहादुर पुन सरुवारोग विशेषज्ञ
काठमाडौं । लामखुट्टेको टोकाइ र यसबाट फैलिने रोगको जोखिमबाट मुक्त हुन असम्भव छ । किनकि वर्षैपिच्छे अत्यधिक गर्मी र वर्षातमा मौसमा यसको आतंक देखिन्छ । यस पटक पनि लामखुट्टेको...
हाल जापानीज इन्सेफलाइटिस काठमाडौं उपत्यका बाहिर मात्र फैलिरहेको अवस्था छ । सायद यही कारणले पनि होला, यस रोग विरुद्ध जानकारी प्रचारप्रसारमा आउने बाहेक भाइरसको तीव्रतालाई ब्रेक लगाउन भने सकिएको...
डा. शेरबहादुर पुन सरुवारोग विशेषज्ञ
ठेउला भाइरल संक्रमण हो । यो सामान्यतया बालबालिकामा बढी देखिन्छ । त्यसबाहेक वयस्क र वृद्ध वृद्धाहरूलाई पनि यसले सताउन सक्छ । ठेउला भेरीसेला जोस्टर नामको भाइरसको सङ्क्रमणले हुन्छ, जो...
डा. बाबुराम पाण्डे बालरोग विशेषज्ञ
जनैखटिरा एक प्रकारको भाइरल संक्रमण हो, जुन ‘हर्पस जोस्टर’ भन्ने भाइरसले गर्दा हुन्छ । जनैखटिरा जनाइको आकार जसरी आउने भएकाले यसलाई जनैखटिरा भनिएको हो । यो छालामा देखिने रोग...
डा. अनुजजंग रायमाझी दुखाइ विशेषज्ञ
डेंगु संक्रमण फैलिरहेको बेला जापानीज इन्सेफलाइटिसको संक्रमणले पनि ठूलो चुनौती थपेको छ । संघीय मामिला तथा सामान्य प्रशासन मन्त्रालयले सार्वजनिक गरेको पछिल्लो तथ्याङ्कअनुसार देशभर २८ जनामा जापानीज इन्सेफलाइटिसको संक्रमण...
डा. अनाम प्याकुरेल जनरल प्राक्टिसनर
काठमाडौं । विगत एक दशकको तथ्यांक हेर्दा विश्वस्तरमै धेरै प्रकारका संक्रामक रोगले गम्भीर चुनौती सिर्जना गरिरहेको छ । सन् २०१९ को अन्त्यबाट सुरु भएको कोभिड-१९ महामारीमा विश्व स्वास्थ्य सङ्गठन(डब्लुएचओ)ले...
एक महिनायता नियमितजसो हैजा संक्रमणको खबर छाइरहेका छन् । यस अवधिमा देशभर ३६ जनामा हैजाको संक्रमण पुष्टि भएको छ, जसमध्ये सबैभन्दा बढी ललितपुरमा २६ सङ्क्रमित पाइएको छ । हैजाबाट...
डा. अनाम प्याकुरेल जनरल प्राक्टिसनर
केही दिनअघि हैजाका एक बिरामीसँग कुराकानी गर्दै थिएँ । आफूले सधैं प्रयोग गर्दै आइरहेको जारको पानी ढुवानी गर्ने व्यक्ति केही दिनका लागि आफ्नो गाउँ जाँदा फरक जारको पानी प्रयोग...
डा. शेरबहादुर पुन सरुवारोग विशेषज्ञ
गर्मी तथा वर्षाको मौसम सुरु भएसँगै सरुवा रोगको जोखिम बढ्छ । पानीजन्य संक्रमण, खानपान, हावा र कीटाणुका कारण सरुवा रोग लाग्छ । वर्षायाममा भेल मिसिएर खानेपानीका स्रोतहरु दूषित हुन...
डा. सागरकुमार राजभण्डारी फेमिली फिजिसियन
विभिन्न भाइरस र जीवाणुहरू सक्रिय हुने मौसम भएकाले गर्मी तथा वर्षायाम अनेकौं सरुवा रोगको संक्रमण हुने समय पनि हो । गर्मी मौसममा लाग्ने सरुवा रोगहरुमध्ये टाइफाइड पनि एक हो...
डा. जेनिश न्यौपाने मेडिकल अफिसर
मौरी जस्तो देखिने रातो-कालो रंगको नाइरोबी फ्लाई नेपालमा फेरि सक्रिय देखिएको छ । सन् २०२२ को यही समयमा (मनसुन) नाइरोबी फ्लाई नेपालको विभिन्न ठाउँमा देखिएको थियो । नाइरोबी फ्लाईले...
डा. शेरबहादुर पुन सरुवारोग विशेषज्ञ
वर्षायाम सुरु भएसँगै झाडापखालाबाट बिरामी हुनेहरूको संख्या बढ्छ । दिनमा तीन वा सोभन्दा बढी पानी जस्तो पातलो दिसा भएमा झाडापखाला भनिन्छ । साथै पेट दुख्ने, ज्वरो आउने, भोक नलाग्ने...
डा. शेरबहादुर पुन सरुवारोग विशेषज्ञ
मनसुन सक्रिय भएसँगै काठमाडौं लगायत नेपालका विभिन्न ठाउँमा बाढीपहिरो जाने क्रम ह्वात्तै बढेको छ । तर यस्तो जोखिमको चेतावनी जल तथा मौसम विज्ञान विभागले दिंदै आइरहेको पनि थियो ।...
डा. शेरबहादुर पुन सरुवारोग विशेषज्ञ
मनसुनसँगै डेंगुको प्रकोप बढ्दो छ । सरकारी तथ्यांकलाई आधार मान्ने हो भने हाल नेपालको ७० भन्दा बढी जिल्लामा डेंगु देखा परिसकेको छ । हुन त पछिल्लो समय डेंगु नेपालमा...
डा. शेरबहादुर पुन सरुवारोग विशेषज्ञ
कोरोना महामारी नियन्त्रणपछि जापानमा एकअर्कामा घुलमिलको क्रम पुरानै लयमा फर्किएसँगै जापानीहरु अहिले एक दुर्लभ रोगसँग लडिरहेका छन् । त्यहाँ अहिले यस्तो ब्याक्टेरियाको प्रकोप बढिरहेको छ, जसले मानिसको शरीरको तन्तुमा...
यस वर्ष अहिलेसम्म कुनै विशेष ठाउँमा डेंगुले प्रकोपको रुप लिइसकेको त छैन, तर भाइरस भने निरन्तर फैलिंदो छ । पछिल्लो समय नेपालमा डेंगु भाइरसले ७१ जिल्लामा आफ्नो प्रभाव पारिसकेको...
डा. शेरबहादुर पुन सरुवारोग विशेषज्ञ
हाल उखरमाउलो गर्मीसँगै पिउने पानीको माग पनि ह्वात्तै बढेको छ । बजारमा उपलब्ध पिउने पानी सबै सफा र सुरक्षित नहुन पनि सक्छ । विगत केही वर्षयता विशेषगरी गर्मी बढ्दै...
डा. शेरबहादुर पुन सरुवारोग विशेषज्ञ
नेपालमा हालै ओमिक्रोन भेरियन्टको अर्को नयाँ स्वरुप (जेनेटिक म्युटेसन) अर्थात् केपी सब-भेरियन्ट (केपी १, २, ३ र ४ ) देखिएको जानकारी राष्ट्रिय जनस्वास्थ प्रयोगशालाले दिएको छ । विशेषगरी केपी...
डा. शेरबहादुर पुन सरुवारोग विशेषज्ञ
डेंगु ज्वरो लामखुट्टेको टोकाइबाट लाग्ने पीडादायी र शरीरलाई कमजोर पार्ने संक्रामक रोग हो । यो रोग डेंगु भाइरसबाट सर्छ, जुन एडिस प्रजातिको लामखुट्टेको टोकाइबाट मानिसको शरीरमा प्रवेश गर्छ ।...
बर्ड फ्लु भाइरसहरुमध्ये ‘एचफाइभ एनवान’ लाई ‘उच्च घातक एभियन इन्फ्लुएन्जा’ भनेर चिन्ने गरिन्छ । पछिल्लो समयको तथ्यांकलाई आधार मान्ने हो भने एचफाइभ एनवान १० संक्रमितमध्ये कम्तीमा ५ देखि ६...
डा. शेरबहादुर पुन सरुवारोग विशेषज्ञ
मलेरिया गर्मीयाममा लाग्ने रोग हो । यसलाई औलो पनि भनिन्छ । एनोफिलिज जातको संक्रमित पोथी लामखुटेले स्वस्थ मान्छेलाई टोक्दा मलेरियाको परजीवी सर्छ र यो रोगको संक्रमण हुन्छ । मलेरिया...
डा. दीपेश शाक्य वरिष्ठ नसारोग विशेषज्ञ
झण्डै एक वर्षअघि (५ मे २०२३) विश्व स्वास्थ्य संगठनले कोभिड-१९ को ‘विश्वव्यापी स्वास्थ्य संकटकाल’ समाप्त भएको घोषणा गरेको थियो । यो घोषणासँगै विश्वले सन्तोषको सास फेरेको छ । कोभिड-१९...
डा. शेरबहादुर पुन सरुवारोग विशेषज्ञ
रेबिज संक्रमित कुकुरले टोकेमा रेबिज रोग लाग्न सक्छ भन्ने त हामीले सुनिरहेको र देखिरहेकै कुरा हो । मुसाले टोक्यो भने चाहि के रोग लाग्छ त ? यो प्रश्न धेरैको...
डा. शेरबहादुर पुन सरुवारोग विशेषज्ञ
काठमाडौं । ग्राण्डी अस्पतालका जनरल फिजिसियन डा. अमित गौलीका अनुसार ओपीडीमा अहिले दैनिक करिब ४० जना रुघाखोकी तथा ज्वरोको लक्षण लिएर आइरहेका छन् । ‘दैनिक ओपीडीमा यतिका मानिस हुनु...
हाल फैलिरहेको रुघाखोकी ज्वरो प्रकोप कुनै एक संक्रमणलाई मात्र कारक मान्ने अवस्था देखिंदैन । तर तथ्यांकलाई आधार मान्ने हो भने फ्लु र कोभिड दुई भाइरस पुष्टि र सक्रिय भएको...
डा. शेरबहादुर पुन सरुवारोग विशेषज्ञ
केही समययता भाइरल ज्वरोका बिरामी बढ्दैछ । भाइरल ज्वरोले शरीरमा भाइरल सङ्क्रमण बुझाउँछ, जुन सामान्यतया शरीरको तापक्रममा अचानक वृद्धिको रूपमा देखा पर्छ । कमजोर प्रतिरक्षा भएका बालबालिका र वृद्धलाई...
डा. निहारकुमार दास इमर्जेन्सी फिजिसियन
जब हामी जन्मिन्छौं, लगत्तै शरीरमा खोप (सुई) लगाइन्छ । त्यसपछि केही हप्तामा अर्को खोप लगाइन्छ । जन्मिएर एक वर्षको उमेर हुँदासम्म हाम्रो शरीरमा एक दर्जन खोप लगाइसकेको हुन्छ ।...
डा. झलक गौतम जनस्वास्थ्यविद्
काठमाडौं । मंसिर सुरु हुँदा पनि डेंगुको जोखिम कम भएको छैन । अघिल्ला वर्षको अवस्था हेर्ने हो भने डेंगु सामान्यतया जेठदेखि भदौसम्म तीव्र रूपमा फैलिएर असोज महिना लागेपछि बिस्तारै...
डेंगु एडिस लामखुट्टेले टोकेपछि हुन्छ । खासगरी यो लामखुट्टे रातमा नभई दिउँसो सक्रिय हुन्छ । रातको समयमा भने यसको खासै जोखिम हुँदैन । अरु लामखुट्टे जस्तो यसको आवाज सुनिदैन...
डा. शेरबहादुर पुन सरुवारोग विशेषज्ञ
ठूलो परिवार र संयुक्त परिवारहरूमा शौचालय सफाइको कुरा त झन् बढी जटिल हुन्छ । परिवारभित्रका कतिपय असहमतिको मार शौचालय सफाइमाथि नै पर्दछ ।
वर्षायाममा हिलोले हातखुट्टा खाने समस्या निकै हुन्छ । यो समस्या खासगरी फंगल संक्रमण र एलर्जीको कारण हुन्छ । जुन क्यान्डिडा र डर्माटोफाइट्स कीटाणुको संक्रमणबाट हुन्छ । हातखुट्टा पानी वा...
डा. विकास पौडेल छाला, यौन तथा सौन्दर्य विशेषज्ञ
वर्षायाममा संक्रामक रोगले सताउने भय बढी हुन्छ । खासगरी पानीको कारण अपच, झाडापखला, फुड पोइजनिङ हुन सक्छ । छालाको संक्रमणदेखि पेटको रोगसम्मले यही बेला सताउन सक्छ । वर्षायाममा मूलतः...
डा. शेरबहादुर पुन सरुवारोग विशेषज्ञ
नेपालमा पछिल्लो समय केही ठाउँमा दादुराको संक्रमण देखिएको छ । एक जना संक्रमित भए उसले १२ देखि १८ जनासम्मलाई दादुरा सार्न सक्छ । श्वासप्रश्वासको माध्यमबाट सर्ने यो रोग हाछयुँ...
डा. शेरबहादुर पुन सरुवारोग विशेषज्ञ
क्लोस्ट्रिडियम टिटानी नामको जीवाणु घाउचोटका कारण मानिसको शरीरभित्र प्रवेश गरेपछि हुने संक्रमण टिटानस हो । यसलाई नेपालीमा धनुष्टंकार रोग भन्ने गरिएको छ । यसको जीवाणु मानिस तथा पशुचौपायाको गोबर,...
डा. शेरबहादुर पुन सरुवारोग विशेषज्ञ
२१ पुस, काठमाडौँ । चिसो मौसमसँगै बालबालिकामा ‘रोटा भाइरस’ को सङ्क्रमण देखिने गर्दछ । जाडो मौसममा रुघाखोकी लाग्नासाथ यसैबाट ‘रोटा भाइरस’को सङ्क्रमण पनि हुन पुग्छ । यस्ता सङ्क्रमितलाई झाडापखला...
काठमाडौं । अचानक हनहनी ज्वरो आएमा के गर्ने ? पानीपट्टी गर्ने जस्ता घरेलु उपाय कति प्रभावकारी हुनसक्छ ? चिकित्सकको परामर्श बिना नै सिटामोल खान मिल्छ ? यावत् जिज्ञासा धेरैसँग...
प्रा.डा. लोचन कार्की जनरल फिजिसियन
काठमाडौं । डेंगु संक्रमणका कारण अस्पतालमा सर्वसाधारणको लामो लाइन छ । संक्रमणबाट बच्नका लागि अस्पताल पुग्नेहरु बढेका छन् । अस्पतालका बेड भरिंदै गएका छन् । डेंगुको संक्रमण भइसकेपछि अस्पताल...
काठमाडौं । काठमाडौंलगायत मुख्य सहरी क्षेत्रमा अहिले डेंगुको संक्रमण तीव्र रुपमा बढ्दो छ । काठमाडौंका धेरैजसो अस्पताल डेंगुको बिरामीले भरिन थालेका छन् । डेंगु विरुद्धको खास उपचार र औषधि...
क्यालिफोर्निया डिपार्टमेन्ट अफ पब्लिक हेल्थका अनुसार मंकीपक्स नयाँ रोग होइन र यो कोभिड-१९ भन्दा धेरै कम संक्रामक छ । मंकीपक्सको लक्षण बिफर (स्मलपक्स)सँग मिल्दोजुल्दो छ, जुन सन् १९८० मा...
१४ साउन, काठमाडौं । काठमाडौं उपत्यकाका अस्पतालहरुमा एडिनो भाइरसबाट संक्रमित भएका बालबालिकाको संख्या बढ्दै गएको छ । कान्ति बाल अस्पताल, महाराजगञ्जमा ज्वरो, रुघाखोकी, पातलो दिसा आउने, आँखा रातो भएर,...
डा. रामहरि चापागाईं बालरोग विशेषज्ञ
प्रत्येक वर्ष वर्षायामको सुरुवातसँगै नेपालमा प्रायः हैजाको प्रकोप देखापर्ने गर्दछ। यो वर्ष पनि स्वास्थ्य तथा जनसंख्या मन्त्रालयले असार २ गते काठमाडौं बागबजार बसोबास गर्ने एकै परिवारका दुई जनामा हैजाको...
सबैभन्दा बढी देखिने स्वास्थ्य समस्यामा पर्छ रुघाखोकी र ज्वरो । पछिल्ला केही दिन रुघा लाग्ने, खोकी लाग्ने, घाँटी दुख्ने र ज्वरो आउने लगायतका समस्या लिएर अस्पताल पुग्नेको संख्या बढ्दो...
काठमाडौं । रेबिज रोगको बारेमा हामीले धेरै सुनेका छौं । रेबिजको खोप सजिलै उपलब्ध हुने भएकाले पनि अन्य रोगजस्तो यसको विषयमा मानिसहरूले त्यति चासो दिएको पाइँदैन । तर यसको...
नेताहरु घर–दैलोमा पुगेर भोट माग्न आए । मतदानका लागि आह्वान गरे । तर, भीडभाडको कारण फैलन सक्ने कोरोनाको संभावित जोखिमबारे सर्तक गराएनन् । त्यसैले मत हाल्नका लागि भीड त...
शिशुको छाला र शरीर निकै कमजोर हुने भएकाले उनीहरुको स्वास्थ्यबारे अभिभावक सचेत हुनु जरुरी छ । अधिकांश अभिभावकले शिशुलाई नुहाएपछि ज्वरो आउने गरेको गुनासो गर्ने गरेका छन् । केही...
