छनौट प्रक्रिया,उद्देश्य र मापदण्ड
यसपटक ‘५० प्रभावशाली महिला’ को सूची तयार गर्न अनलाइनखबरले सार्वजनिक रूपमा नाम उपलब्ध गराउन आह्वान गरेको थियो । जसमा आ–आफ्नो क्षेत्रमा उल्लेख्य योगदान गरेका व्यक्तिको नाम सिफारिस गर्न अपिल गरिएको थियो । त्यसमा आफूले आफ्नो वा अरू कसैको नाम सिफारिस गर्नसक्ने सुविधा थियो ।
यो सार्वजनिक आह्वानसँगै अनलाइनखबरले काठमाडौंमा रहेको आफ्नो केन्द्रीय समाचार कक्ष र सातै प्रदेशका संवाददाताबाट पनि सम्भावित व्यक्तिहरूको नामावली संकलन गरेको थियो । यसमा कतिपय क्षेत्रका विज्ञ र स्रोतहरूबाट समेत सुझाव र सहयोग मागिएको थियो ।
यी दुवै स्रोतबाट हामीलाई ४६० माथिको संख्यामा नामहरू प्राप्त भएका थिए । यो सूचीलाई अनलाइनखबरको समाचार कक्षले विभिन्न विधा (राजनीति, समाज, कला/साहित्य, संस्कृति, युवा तथा खेलकुद, ज्ञान–विज्ञान, उद्यम व्यवस्था र डायस्पोरा) मा वर्गीकरण गरेको थियो ।
त्यसपछि भूगोल र समाजको विविधता समेत ख्याल गर्दै विवेकसम्मत तरिकाले त्यो सूचीलाई २०० मा झारिएको थियो । त्यसपछि योगदान, प्रभाव र त्यसबाट अरूले सिक्नसक्ने पक्ष समेतलाई ख्याल गरेर समाचार कक्षले त्यसलाई १०० जनामा झारेको थियो । अनि त्यो सूचीलाई जुरीसमक्ष प्रस्तुत गरिएको थियो ।
८ माघ २०८१ मा बसेको जुरीको निर्णयबमोजिम ५० जनाको नाम छनोट गरिएको थियो । व्यक्तिको योगदान, त्यसको सामाजिक सन्देशलाई मुख्य आधार मान्दै समाजको विविधतालाई हरसम्भव ख्याल गरेर यी ५० कर्मशील महिलाको नाम छनोट गरिएको हो ।
अन्तिम नाम छनोट गर्ने जुरीमा सर्वोच्च अदालतका पूर्वन्यायाधीश मीरा खड्का संयोजक, नेपाल उद्योग वाणिज्य महासंघका पूर्वअध्यक्ष भवानी राणा, स्वास्थ्य मन्त्रालयका अतिरिक्त सचिव डा. संगीता कौशल मिश्र र अनलाइनखबरका प्रधानसम्पादक शिव गाउँले सदस्य थिए । यो समग्र प्रक्रियामा अनलाइनखबरको समाचार कक्षबाट संयोजनको काम एसोसिएट एडिटर सुदर्शन खतिवडाले गरेका थिए ।
जुरीले ५० जनाको नाम छनोट गर्दा पहुँच बाहिरको परिस्थितिका कारण कोही उपलब्ध हुन नसकेमा वा कसैले अनिच्छा देखाएमा अथवा अनुसन्धानका क्रममा कसैको विवरण मेल नखाएमा, वैकल्पिक सूचीका नाममध्येबाट छनोट गर्न पाउने गरी ५ जनाको वैकल्पिक सूची पनि तयार गरेको थियो । यस पटक हामीले वैकल्पिक सूचीबाट तीन जनालाई समावेश गरेका छौँ ।
छनोटको उद्देश्य
समाजका विभिन्न क्षेत्रमा क्रियाशील महिलाको योगदानको पहिचान र सम्मान गर्न तथा उनीहरूको विशिष्ट योगदान, नेतृत्व र सामाजिक प्रभावलाई मुलुककै उपलब्धिको रूपमा सार्वजनिक अभिलेखमा राख्न ।
छनोटको मापदण्ड
१. पछिल्लो एक वर्षमा समाज रूपान्तरणका लागि विशिष्ट काम गरेका महिला ।
२. समाजलाई प्रोत्साहन गरिरहेका, आफ्नो कर्म/सोचद्वारा प्रेरित र तरंगित गरिरहेका, नेतृत्व गरिरहेका, जसको कथाले समाजको उल्लेख्य हिस्सालाई सकारात्मक प्रभाव पार्न सक्छ, त्यस्ता महिला ।
३. कुनै खास क्षेत्रमा उल्लेखनीय काम र निरन्तर संघर्षद्वारा समाज र समुदायमा अद्वितीय/विशिष्ट योगदानकर्ता महिला ।
४. प्रचलित कुरीति र हानिकारक परम्परागत मान्यतालाई चुनौती दिएर समाजलाई लाभ पुर्याएका महिला ।
५. समाजमा इन्नोभेटिभ आइडिया दिएका, असल अभ्यासकर्ता, जसको योग्य कामले मूलप्रवाहको ध्यानाकर्षण गर्न सकेको छैन, त्यस्ता महिला ।
६. नेपाली समाजको विविधता झल्किने, उमेर र भूगोल समेतलाई ख्याल गरेर छनोटमा परेका महिला ।
