शेयर बजार

पढाइ शेयर कारोबारीको निरन्तर शिक्षा र व्यावसायिक विकासका लागि आवश्यक पक्ष हो । यहाँ १० पुस्तकहरूको सूची छ जुन शेयर कारोबारीहरूले लगानी सम्बन्धी आफ्नो ज्ञान र सीप बढाउनका लागि पढ्नै पर्छ भनेर सिफारिश गरिएको छ ।

१. द इन्टेलिजेन्ट इन्भेस्टर
बेन्जामिन ग्राहमद्वारा लिखित ‘द इन्टेलिजेन्ट इन्भेस्टर’ वित्त साहित्यमा एक ऐतिहासिक पुस्तक हो । यसले लगानीको लागि संवद्र्धनवादी, मूल्यमा आधारित दृष्टिकोणको वकालत गर्दछ । ग्राहमले बजारको उतारचढावबाट जोगाउन गहन अनुसन्धान, विविधीकरण र सुरक्षाको मार्जिनको महत्वलाई जोड दिन्छन् । उनले लगानीकर्ता र सट्टेबाजहरू बीचको भिन्नता देखाउँछन्, छोटो अवधिको लाभमा भन्दा दीर्घकालीन दृष्टिलाई प्रोत्साहन गर्छन् । पुस्तकले आन्तरिक मूल्यको अवधारणा प्रस्तुत गर्छ र स्टक चयनका लागि रणनीतिहरू प्रदान गर्दछ । यो जोखिम न्यूनीकरण गर्न, दिगो र बुद्धिमानी लगानी परिणामहरू प्राप्त गर्न खोज्ने लगानीकर्ताहरूको लागि आधारभूत गाइड हो ।

२. हाउ टु मेक मनी इन स्टक्स
विलियम जे ओ’निलद्वारा लिखित ‘हाउ टु मेक मनी इन स्टक्स’ शेयर कारोबारका लागि राम्रो गाइड हो । जुन प्राविधिक विश्लेषण र चाट प्याटर्नमा केन्द्रित छ । ओ’निलको क्यानस्लिम (CANSLIM) को रणनीति शेयर बजारमा चर्चित अवधारणा हो । यसमा विकसित हुँदै गरेका स्टकहरू पहिचान गर्न आधारभूत र प्राविधिक विश्लेषणको संयोजन गरिएको छ । यसले स्टक छनोटमा बलियो आम्दानी, नयाँ उत्पादनको आविष्कार र संस्थागत लगानीकर्ता भएको कम्पनीलाई जोड दिन्छ ।

ओ’निल घाटा चाँडै घटाउन बजारमा छिटो दौडनुपर्छ, ढिलो गर्नेले गुमाउँछ भन्छन् । उनले कप–एन्ड–ह्यान्डल र डबल बटम टु टाइम प्रविष्टिहरू र निकास जस्ता चार्ट ढाँचाहरू बढी प्रयोग गर्दछन् । उनको दृष्टिकोणले अनुशासित जोखिम व्यवस्थापन र व्यवस्थित स्टक स्क्रिनिङलाई प्राथमिकता दिन्छ । यसले कारोबारीहरूलाई स्टक बजारमा सफलता हासिल गर्न मद्दत गर्दछ ।

३. मार्केट विजाड्र्स
ज्याक डी स्वागरद्वारा लिखित ‘मार्केट विजार्डस्’ सफल कारोबारी र लगानीकर्ताहरूसँग गरिएको अन्तर्वार्ताको संग्रह हो । पुस्तकले लगानीकर्ताहरूको विविध पृष्ठभूमि र कारोबार शैली बारे जानकारी दिन्छ । यसमा प्रस्तुत दृष्टिकोणहरूले तपाईंलाई बजारमा सफलता प्राप्त गर्ने पाठहरू सिकाउन सक्छ । स्वागरले पुस्तकमा नियोजित मानसिकता, रणनीति र जोखिम व्यवस्थापन प्रविधिहरू अन्वेषण गरेका छन् । यसले अनुशासन, अनुकूलन र कारोबारमा निरन्तर सिकाइको महत्वलाई प्रकाश पारेको छ । पुस्तकले कारोबार र लगानीको संसारमा बहुमूल्य अन्तरदृष्टि प्रदान गर्दछ । शेयर बजारमा निपुण पेशेवरहरूको अनुभवबाट ज्ञान प्राप्त गर्न खोज्नेहरूका लागि यो पुस्तक बहुमूल्य स्रोत हो ।

४. रिमिनिसेन्सेस अफ ए स्टक अपरेटर
एडविन लेफेभ्रेको ‘रिमिनिसेन्सेस अफ ए स्टक अपरेटर’ २०औं शताब्दी प्रारम्भका एक स्टक कारोबारी जेसी लिभरमोरको काल्पनिक जीवनी हो । पुस्तकले कारोबार र शेयर बजारको मनोविज्ञानमा आधारित अन्तरदृष्टि प्रदान गर्दछ । यसले सट्टेबाजीको संसार पार गरेको लिभरमोरका अनुभव, सफलता र असफलताहरूलाई पछ्याउँछ । यसको मुख्य शिक्षा अनुशासन, जोखिम व्यवस्थापन र गल्तीहरूबाट सिक्ने कुरा हो । लिभरमोरको यात्राले कारोबारीहरूले सामना गर्ने भावना र समस्याहरूलाई प्रतिविम्बित गर्दछ । यसलाई कारोबारको मनोविज्ञान र वित्त बजारको जटिलतामा रुचि राख्ने जो–कोहीको लागि कालातीत सामग्री भन्न सकिन्छ ।

५. अप्सन्स एज ए स्ट्राटेजिक इन्भेस्टमेन्ट
लरेन्स जी म्याकमिलनद्वारा लिखित ‘अप्सन्स एज ए स्ट्राटेजिक इन्भेस्टमेन्ट’ अप्सन्स कारोबार रणनीतिको लागि एक महत्वपूर्ण गाइड हो । हाल नेपालमा अप्सन कारोबारका लागि उपलब्ध छैन । तापनि अप्सन कारोबारमा हुने कभर कल, स्प्रेड, सिंथेटिक्स लगायत आधारभूत अवधारणा बारे पुस्तकबाट जानकारी पाइन्छ । पुस्तकले जोखिम व्यवस्थापन, अस्थिरता विश्लेषण र विभिन्न बजार अवस्थाहरूको लागि वैकल्पिक स्थितिहरू कसरी निर्माण गर्ने भन्ने बारे व्यावहारिक अन्तरदृष्टि प्रदान गर्दछ । हेजिङ, स्पेकुलेसन तथा इन्कम हासिल गर्न अप्सन्सहरूको रणनीतिक प्रयोगमा म्याकमिलनले जोड दिएका छन् । यो सिकारु तथा अनुभवी कारोबारीहरू दुवैका लागि उपयोगी पुस्तक हो ।

६. वान अप अन वाल स्ट्रिट
पिटर लिन्चद्वारा लिखित ‘वान अप अन वाल स्ट्रिट’ लोकप्रिय लगानी पुस्तक हो । यसमा शेयर बजार लगानीको लागि लिन्चको सफल रणनीतिको रूपरेखा खिचिएको छ । संसारकै ठूलो लगानी कम्पनीमध्येको फाइडलिटी इन्भेस्टमेन्टका पूर्व प्रमुख लिन्च लगानी अवसरहरू पहिचान गर्न आफ्नो दैनिक जीवनका अनुभव र अवलोकनहरू प्रयोग गर्न लगानीकर्ताहरूलाई सल्लाह दिन्छन् ।

उनले कम्पनीहरूको वित्तीय अवस्था र औद्योगिक गतिशीलता बुझ्ने लगायत गहन अनुसन्धान आवश्यक हुने सुझाव दिएका छन् । लिन्चले छोटो अवधिको बजार प्रवृत्तिको सट्टा धैर्य, दीर्घकालीन लगानी र आधारभूत कुराहरूमा ध्यान केन्द्रित रहनुको महत्वलाई जोड दिएका छन् । उनले पाठकहरूलाई थाहा भएको कुरामा लगानी गर्न प्रोत्साहित गर्छन् । पुस्तकले नयाँ र अनुभवी लगानीकर्ताहरूका लागि व्यावहारिक गाइडको रूपमा कार्य गर्दछ ।

७. टेक्निकल एनालाइसिस अफ दि फाइनान्सियल मार्केट्स
जोन जे मर्फीद्वारा लिखित ‘टेक्निकल एनालाइसिस अफ दि फाइनान्सियल मार्केट्स’ कारोबार र लगानीमा प्राविधिक विश्लेषण बुझ्नको लागि मद्दत गर्ने गाइड हो । यसमा मर्फीले चार्ट, सूचकहरू र प्रवृत्ति विश्लेषण जस्ता प्रमुख अवधारणाहरू समावेश गरेका छन् । यसले कारोबारीहरूलाई बजार व्यवहारको विश्लेषण गर्न एक उपयोगी औजारको काम गर्दछ । पुस्तकले सूचनामा आधारित निर्णयहरू गर्न विभिन्न प्राविधिक उपकरण संयोजन गर्ने कुरालाई जोड दिन्छ । यसले प्राविधिक विश्लेषण र आधारभूत विश्लेषण बीचको अन्तरक्रियालाई पनि प्रकाश पारेको छ । स्पष्ट व्याख्या र व्यावहारिक उदाहरणहरू प्रस्तुत गरिएको मर्फीको पुस्तक मूल्य प्रक्षेपण र वित्त बजारमा सचेत कारोबार निर्णय गर्न आफ्नो सीप बढाउन खोज्ने कारोबारीका लागि अपरिहार्य सामग्री हो ।

८. ट्रेडिङ इन द जोन
मार्क डगलसद्वारा लिखित ‘ट्रेडिङ इन द जोन’ कारोबार मनोविज्ञान उपर लेखिएको एक महत्वपूर्ण कृति हो । डगलसले सफल कारोबारमा मानसिक अनुशासन र भावनात्मक नियन्त्रणको महत्वपूर्ण भूमिकालाई जोड दिएका छन् । उनले कारोबारको अवधारणालाई गतिशील प्रवाहको विम्ब प्रयोग गर्दै व्याख्या गरेका छन् । उनका अनुसार कारोबारीहरू अत्यधिक डर र अत्यधिक आत्मविश्वासबाट मुक्त हुनुपर्छ । पुस्तकले जोखिम व्यवस्थापन र बजारको सम्भाव्य प्रकृति बुझ्ने सहित विजयी मानसिकता विकास गर्न व्यावहारिक प्रविधिहरू प्रदान गर्दछ । डगलसले आफ्नो भावनामा निपुणता र अनुशासित दृष्टिकोण कायम राख्दा कारोबारमा स्थिरता हासिल हुने बताएका छन् । आफ्नो मनोवैज्ञानिक पक्ष सुधार र वित्त बजारमा दीर्घकालीन सफलता हासिल गर्न खोज्ने कारोबारीले यो पुस्तक पढ्नु आवश्यक छ ।

९. मार्केट माइक्रोस्ट्रक्चर इन प्राक्टिस
चाल्र्स एम ओस्टर र रिचर्ड पी एम लिजद्वारा लिखित ‘मार्केट माइक्रोस्ट्रक्चर इन प्राक्टिस’ वित्त बजार सञ्चालनका जटिलताहरू बुझ्नको लागि एक विस्तृत गाइड हो । यसले कारोबार संयन्त्र, अर्डरका प्रकार, बजार डेटा र नियामकीय सोच जस्ता विषयहरूमा व्यावहारिक दृष्टिबाट बजारले कसरी काम गर्छ भनेर अन्वेषण गरेको छ । आधुनिक वित्त बजारको जटिलताबाट पार पाउन पेशेवरहरूले प्रयोग गर्ने वास्तविक एवं अनुभवसिद्ध रणनीतिहरूमा पुस्तक केन्द्रित छ । यसले कारोबार रणनीति अनुकूलन र जोखिम व्यवस्थापन गर्न मूल्यवान अन्तरदृष्टि प्रदान गर्दछ । समग्रमा यो कारोबारी, लगानीकर्ता र बजारको सूक्ष्म संरचनाको व्यावहारिक पक्षमा गहिरो बुझाइ खोज्नेका लागि उपयुक्त पुस्तक हो ।

१०. द अल्केमी अफ फाइनान्स
जर्ज सोरोसको ‘द अल्केमी अफ फाइनान्स’ एक चर्चित पुस्तक हो । आफ्नो लगानी दर्शनमा प्रतिबद्ध सोरोस एक प्रसिद्ध लगानीकर्ता हुन् । बजारको प्रवृत्ति र आफ्नो लगानीको उद्देश्य एवं व्यवहारको आत्मसमीक्षाको अवधारणा पुस्तकमा प्रस्तुत गरेका छन् । लगानीकर्ताको विश्वास र बजारको वास्तविकता बीच तादात्म्य हुन्छ कि हुँदैन भन्ने व्याख्या उनले पुस्तकमा गरेका छन् ।

उनले ब्रिटिश पाउन्डको मूल्य बढी छ निकट भविष्यमै बेलायती सरकार त्यसको भाउ घटाउन बाध्य हुनेछ भन्ने दाबी सहित मुद्रा बजारमा गरेको लगानीबाट प्रशस्त कमाएका थिए । सोरोसको दृष्टिकोणले प्राविधिक र आधारभूत विश्लेषणलाई मानव व्यवहारको बुझाइसँग जोड्दछ । पुस्तकले वित्त बजारहरूको गतिशील प्रकृति र तिनीहरूलाई आकार दिने मनोविज्ञानको भूमिकालाई जोड दिंदै सोरोसको लगानी रणनीति बारे भित्री सूचना दिन्छ ।

कारोबारको संसार निरन्तर विकसित भइरहेको छ । त्यसैले यो क्षेत्रमा नयाँ पुस्तकहरू र अनुसन्धानसँग अद्यावधिक रहनु राम्रो हुन्छ । तपाईंको पठन सूची, कारोबार शैली र लगानी लक्ष्य मेल खाने हुनुपर्छ ।