डिम्याट खाता

भ्रम १ : लाभको ग्यारेन्टी
यथार्थः डिम्याट खाता विद्युतीय रूपमा धितोपत्र राख्ने र व्यवस्थापन गर्ने माध्यम हो । डिम्याट खाताले नाफाको ग्यारेन्टी गर्दैन । तपाईको लगानीको प्रतिफल तपाईको स्वामित्वमा रहेको धितोपत्र र समग्र बजारको अवस्थामा निर्भर गर्दछ ।

भ्रम २ः कागजी काम शून्य हुन्छ
यथार्थः डिम्याट खाताहरूले भौतिक शेयर प्रमाणपत्रहरूको आवश्यकतालाई कम गर्ने भए पनि कागजी कामलाई पूर्ण रूपमा हटाउन सक्दैन । अझै पनि खाता खोल्ने, केवाईसी अपडेट गर्ने काम पूर्ण रूपमा विद्युतीय माध्यममा गइसकेको छैन ।

भ्रम ३ : डिम्याट खाता जोखिममुक्त हुन्छ
यथार्थः डिम्याट खाताहरू सुरक्षित छन् तर तिनीहरू पूर्ण रूपमा जोखिममुक्त भने छैनन् । खाता ह्याकिङ, अनधिकृत लेनदेन वा प्राविधिक त्रुटिहरूको जोखिम हुन्छ । जोखिम कम गर्ने उपायको चर्चा हामीले माथि गरेका छौं ।

भ्रम ४ : सबै लगानी डिम्याट खातामा राख्न सकिन्छ
यथार्थः स्टक, म्युचुअल फन्ड र बन्डहरू जस्तै धेरैजसो धितोपत्रहरू डिम्याट खातामा राख्न सकिन्छ । केही लगानीहरू (भौतिक सम्पत्ति, घरजग्गा वा सरकारी बचत योजनाहरू) लाई अहिलेको सन्दर्भमा अभौतिकीकरण गर्न सकिंदैन ।

भ्रम ५ : डिम्याट खाताहरू सक्रिय व्यापारीका लागि मात्र हो

यथार्थः डिम्याट खाताहरू सक्रिय व्यापारीहरू मात्र नभई दीर्घकालीन लगानीकर्ताहरूका लागि पनि उत्तिकै जरूरी छ जो धितोपत्रहरू सुरक्षित रूपमा राख्न चाहन्छन् । तपाई बारम्बार कारोबार गर्नुहुन्न भने पनि डिम्याट खाताले तपाइँको लगानीको कुशलतापूर्वक अभिलेख राख्न मद्दत गर्छ ।

भ्रम ६ : पोर्टफोलियो विविधीकरणको आवश्यकता छैन
यथार्थः डिम्याट खाता राख्नुले पोर्टफोलियो विविधीकरणलाई खास कुनै असर गर्दैन । पोर्टफोलियो विविधीकरण भनेको प्रभावकारी रूपमा जोखिम व्यवस्थापन गर्न विभिन्न क्षेत्रहरूमा लगानी गर्नु हो ।

भ्रम ७ : डिम्याट खाताहरू निःशुल्क हो
यथार्थः केही निक्षेप सदस्यले निःशुल्क डिम्याट खाता खोल्ने प्रस्ताव गर्न सक्छन् । तर डिम्याट खातासँग सम्बन्धित अन्य शुल्क (नवीकरण र हस्तान्तरण शुल्क) भने छुट हुँदैन । तपाइँको डीपीसँग शुल्क बारे बुझ्न आवश्यक हुन्छ ।

भ्रम ८ : धितोपत्र बेच्ने बित्तिकै रकम पाइन्छ
यथार्थः डिम्याट खाताहरूले धितोपत्रमा तत्काल पहुँचको सुविधा प्रदान गर्दछ । तर तिनीहरूलाई बेच्ने बित्तिकै रकम प्राप्त गर्न सकिंदैन । सेटलमेन्ट प्रक्रियाका कारण कारोबार भएको तेस्रो दिन तपाइँको खातामा रकम आइपुग्छ । खरिद गर्दा पनि यत्ति नै समयमा (आइतबार खरिद गर्नुभयो भने मंगलबार) तपाइँको डिम्याट खातामा धितोपत्र जम्मा हुन्छ ।

भ्रम ९ : लगानी विश्लेषणको आवश्यकता पर्दैन
यथार्थः डिम्याट खाता हुँदैमा लगानीको निर्णयहरू गर्नु अगाडि आधारभूत विश्लेषण गर्नुपर्दैन भन्ने हुँदैन । कुनै धितोपत्र किन्ने कुन बेच्ने भन्ने निर्णय गर्नका लागि सोचविचार गर्नै पर्छ । धितोपत्र किनबेच हुनु अगाडि वा पछाडिको विवरण मात्रै डिम्याट खाताले दिन्छ ।

डिम्याट खाताबाट प्राप्त हुने सुविधा र यसका सीमितता बुझेर खाता खोल्नु उचित हुन्छ । डिम्याट खाताले विद्युतीय रूपमा सुरक्षित तवरले धितोपत्रहरू राख्ने सुविधा दिन्छ । यो धितोपत्रमा लगानी सम्बन्धी फराकिलो कामको एउटा हिस्सा मात्र हो ।